Βιάστηκες μητέρα να πεθάνεις
Δεν λέω – είχες αρρωστήσει από φασισμό
Κι ήταν λίγο το ψωμί, έλειπα κι εγώ στην εξορία
Ήτανε λίγος ο ύπνος κι ατέλειωτες οι νύχτες
Μα πάλι ποιος ο λόγος να απελπιστείς προτού να κλείσεις
Τα εξηντατέσσερα
Μπορούσες να’σφιγγες τα δόντια
Έστω κι αυτά τα ψεύτικα τα χρυσά σου δόντια
Μπορούσες να αρπαζόσουνα από ένα φύλλο πράσινο
Απ’ τα γυμνά κλαδιά
Απ’ τον κορμό
Μα ναι το ξέρω
Γλιστράν τα χέρια και ο κορμός του χρόνου δεν έχει φλούδα
Να πιαστείς
Όμως εσύ να τα’μπηγες τα νύχια
Και να τραβούσες έτσι πεντεξι – δέκα χρόνια
Σαν τους μισοπνιγμένους που τους τραβάει ο χείμαρρος
Κολλημένους στο δοκάρι του γκρεμισμένου τους σπιτιού
Τι βαραίνουν δέκα χρόνια για να με ξαναδείς
Να ξαναδείς ειρηνικότερες ημέρες και να πας
Στο παιδικό σου σπίτι με τον φράχτη πνιγμένον στα λουλούδια
Να ζήσεις μες στη δίκαιη γαλήνη
Ακούγοντας τον πόλεμο
Σαν τον απόμακρο αχό του καταρράχτη
Να’χεις μια στέγη σίγουρη σαν άστρο
Να χωράει το σπίτι μας την καρδιά των ανθρώπων
Κι από τη μέσα κάμαρα
Όμως εσύ μητέρα βιάστηκες πολύ
Και τώρα με τι χέρια να’ρθείς και να μ’αγγίξεις
Μες από τη σήτα
Με τι πόδια να ζυγώσεις εδώ που’χω
Τριγύρω μου τις πέτρες
Σιγουρεμένες σαν ντουβάρια φυλακής
Με τι μάτια τώρα πια να δεις πως μέσα δω χωράει
Όλη η καρδιά του αυριανού μας κόσμου
Τσαλαπατημένη
Κι από το δίπλα θάλαμο ποτίζει η θλίψη
Σαν υγρασία σάπιου χόρτου

Ένα αφιέρωμα στη ζωή και το έργο του Άρη Αλεξάνδρου ( Λένιγκραντ, 1922 - Παρίσι, 1978) που δημοσιεύτηκε στη σελίδα του Νίκου Σαραντάκου. 

Σύντομο βιογραφικό του 'Αρη Αλεξάνδρου μπορείτε να διαβάσετε εδώ. Το πήρα από την ιστοσελίδα της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Σερρών και το συμπλήρωσα με την εργογραφία του.

Σε αντίθεση με άλλους συγγραφείς που παρουσιάζω στις σελίδες αυτές, ο Άρης Αλεξάνδρου δεν είναι παραγνωρισμένος -ωστόσο, παραγνωρισμένο ή ξεχασμένο ίσως είναι ένα κομμάτι του έργου του, αφού θεωρείται ευρέως "συγγραφέας του ενός βιβλίου", όπου βέβαια αυτό το ένα βιβλίο είναι το μυθιστόρημα "Το κιβώτιο". Κι όσο κι αν το Κιβώτιο φέρνει τον Γιόζεφ Κ. στα ελληνικά βουνά, για να δανειστώ τη φράση του φίλου μου Ζιλ Ορτλίμπ, με την οποία προλογίζει τη νέα έκδοση του Κιβωτίου στα γαλλικά (La Caisse, ed. Le Passeur, 2003), η αλήθεια είναι ότι η ακτινοβολία του έχει κάπως παραγκωνίσει το ποιητικό έργο του Αλεξάνδρου, και ολότελα το μεταφραστικό του έργο. Προσωπικά, θεωρώ τον Αλεξάνδρου μέγιστο μεταφραστή, και μεταφράσεις όπως της εξάτομης αυτοβιογραφίας του Ηλία Έρενμπουργκ ("Ανθρωποι, χρόνια, ζωή") τις θεωρώ μνημειώδεις και (θα το τολμήσω) μεγαλύτερο επίτευγμα από το Κιβώτιο.

Το μεταφραστικό του έργο δεν μπορώ να το αναδείξω εδώ, αν και δεν θα ήταν κακή ιδέα να ανθολογούσε κανείς κάποια από τα ποιήματα που περιέχει η αυτοβιογραφία του 'Ερενμπουργκ. (Επιφυλάσσομαι να το κάνω). Το ποιητικό του έργο, είναι αρκετά γνωστό και στο Διαδίκτυο υπάρχουν πολλά ποιήματα του Αλεξάνδρου. Εδώ τα συγκέντρωσα, πρόσθεσα και μερικά ακόμα, και τα έβαλα στη σειρά με την οποία εμφανίζονται στη συγκεντρωτική έκδοση των ποιημάτων του.

Να σημειωθεί ότι μια ενότητα από τη δεύτερη συλλογή του Αλεξάνδρου, τα "Ανεπίδοτα γράμματα", έχει μελοποιηθεί (μαζί με άλλα ποιήματα του Α.Α.) από τον Μιχάλη Γρηγορίου σε καντάτα για φωνή και πιάνο, με την Αφροδίτη Μάνου και τον Σάκη Μπουλά.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι για τον Άρη Αλεξάνδρου:

... ένας ρωσοπόντιος ήτανε και αυτός! Αφιέρωμα του ιστολογίου "Πόντος και Αριστερά", με κάποια ποιήματα, βιογραφικό υλικό και φωτογραφίες.

Στίχοι του Άρη Αλεξάνδρου Ενδιαφέρουσα ανθολόγηση αποσπασμάτων (δεν υπάρχει ούτε ένα ακέριο ποίημα!) από το ιστολόγιο "Τα μυστικά του κόλπου" του Πάνου Ζέρβα.

Δάμων ο εθνικός Παρουσίαση του ποιήματος και ενδιαφέρουσα ανάλυση από το ιστολόγιο "Η καλύβα ψηλά στο βουνό" του Πάνου Ζέρβα.