Η φθορά του περιβάλλοντος δεν αποτελεί μόνο ηθική ή οικολογική πρόκληση, αλλά και τεράστιο οικονομικό πρόβλημα, καθώς η ρύπανση, η απώλεια βιοποικιλότητας και η υπερθέρμανση του πλανήτη αποδεικνύονται πλέον πανάκριβες.

Το οικονομικό κόστος της ρύπανσης

Η περιβαλλοντική ρύπανση προκαλεί ετήσιες απώλειες που ξεπερνούν τα 6 τρισ. δολάρια σε παγκόσμιο επίπεδο, σύμφωνα με διεθνείς εκτιμήσεις. Αυτές οι απώλειες προέρχονται από την υποβάθμιση της υγείας, την καταστροφή φυσικών πόρων, τις επιπτώσεις στην αγροτική παραγωγή, τις φυσικές καταστροφές και την απώλεια εισοδήματος από τουρισμό.

Η ατμοσφαιρική ρύπανση προκαλεί εκατομμύρια θανάτους ετησίως, γεγονός που συνεπάγεται τεράστιο κόστος για τα εθνικά συστήματα υγείας. Παράλληλα, οι πλημμύρες, οι πυρκαγιές και οι ξηρασίες που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή προκαλούν ζημιές σε δημόσιες και ιδιωτικές υποδομές, υπονομεύοντας την οικονομική σταθερότητα πολλών χωρών.

Δημόσιες επενδύσεις: αποδοτικές ή χαμένες;

Οι κυβερνήσεις δαπανούν εκατοντάδες δισεκατομμύρια ετησίως για την αντιμετώπιση της περιβαλλοντικής κρίσης — είτε σε δράσεις πρόληψης και προσαρμογής, είτε σε αποκατάσταση ζημιών. 

Το ερώτημα, όμως, παραμένει: έχουν αποτέλεσμα αυτές οι δαπάνες;

Η απάντηση εξαρτάται από τη συνέπεια, τον σχεδιασμό και την πολιτική βούληση. Σε χώρες όπου τα προγράμματα προστασίας του περιβάλλοντος συνοδεύονται από αυστηρή εποπτεία, βιώσιμη τεχνολογία και συμμετοχική διακυβέρνηση, οι επενδύσεις αποδίδουν. Όμως, σε αρκετές περιπτώσεις, τα κονδύλια καταλήγουν σε γραφειοκρατικά αδιέξοδα, αναποτελεσματικά έργα ή πολιτικές βιτρίνας.

Ένα παράδειγμα είναι τα «πράσινα ταμεία» που χρηματοδοτούν έργα χωρίς να υπάρχει πάντα ουσιαστικό περιβαλλοντικό αντίκρισμα, όπως αστικό πράσινο με ελάχιστη οικολογική αξία ή αποσπασματικά φωτοβολταϊκά έργα χωρίς σύνδεση στο δίκτυο. Το χρήμα, αντί να δημιουργήσει λύσεις, χάνεται σε κακή διαχείριση. Ευτυχώς, υπάρχουν αντίστοιχα πολλές άλλες περιπτώσεις όπου πραγματικά υπάρχει αποτέλεσμα.

Πόσο κοστίζει η σωτηρία του πλανήτη;

Αντίθετα με ό,τι ίσως πιστεύεται, το κόστος σωτηρίας του πλανήτη είναι μετρήσιμο — και, εν τέλει, χαμηλότερο από το κόστος της απραξίας. Σύμφωνα με υπολογισμούς διεθνών οργανισμών, για να κρατηθεί η υπερθέρμανση του πλανήτη κάτω από τους 1,5°C, απαιτούνται περίπου 4 έως 6 τρισ. δολάρια ετησίως έως το 2050. Αυτά τα ποσά περιλαμβάνουν επενδύσεις σε καθαρές τεχνολογίες, υποδομές ανθεκτικές στην κλιματική αλλαγή, επαναφορά οικοσυστημάτων και δίκαιη μετάβαση για τις κοινωνίες που εξαρτώνται από ρυπογόνους τομείς.

Το ποσό αυτό, όσο τεράστιο και αν ακούγεται, είναι λιγότερο από το 7% του παγκόσμιου ΑΕΠ και μικρότερο από τις ζημιές που προκαλεί κάθε χρόνο η περιβαλλοντική κρίση. Επιπλέον, η μετάβαση σε μια πράσινη οικονομία δημιουργεί νέες αγορές και εκατομμύρια θέσεις εργασίας.

Από την καταστροφή στην επένδυση για το μέλλον

Η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως εθιμοτυπική υπενθύμιση, αλλά ως οικονομικό και πολιτικό καμπανάκι. Ο πλανήτης δεν ζητά ελεημοσύνες, ζητά επενδύσεις με στρατηγική. Και το δίλημμα πλέον δεν είναι «αν» θα πληρώσουμε, αλλά πότε και πόσο ακριβά.

Όσο πιο αργά κινηθούμε, τόσο πιο δυσβάσταχτο γίνεται το κόστος για τις επόμενες γενιές. Αντίθετα, η έγκαιρη δράση δεν σώζει μόνο το περιβάλλον — σώζει και την οικονομία.

Πηγή:newmoney.gr/roh