Δευτέρα, 13 Ιανουαρίου 2025 11:49

Χωρίς οξυγόνο χάνονται οι λέξεις μαζί με τις σκέψεις, της Μαρίας Κατσουνάκη

Επιλέγουσα ή Συντάκτρια 
Βαθμολογήστε αυτό το άρθρο
(0 ψήφοι)

kathimerini118«Κι από έλλειψη οξυγόνου υποφέρουν όσοι για πολλά χρόνια αναπνέουν αέρα φτωχό σε οξυγόνο». Η φράση αυτή, μία από τις πολλές στην οποία δονείται μια ολόκληρη γενιά επί σκηνής, σε ένα επινοημένο από τον σκηνοθέτη rave party, θα μπορούσε να είναι ένα από τα κουπλέ που θα κατακεραύνωναν την όλο και ατελέστερη εκπαιδευτική μεταρρύθμιση. Σε εκδοχή μιούζικαλ βέβαια όλα αυτά, για να συνυπάρχει με το καλλιτεχνικό πνεύμα των καιρών. 

 Ας βάλουμε όμως τις σκέψεις σε μια σειρά. Το περασμένο Σάββατο (4.1) δημοσιεύτηκε στην «Κ», για την ακρίβεια ξαναδημοσιεύτηκε για πολλοστή φορά, ένα θέμα ιδιαίτερα κρίσιμο: ένα στα πέντε παιδιά κινδυνεύει να αποφοιτήσει από το γυμνάσιο λειτουργικά αναλφάβητο. Τι σημαίνει αυτό; Δεν θα μπορεί να κατανοεί με επάρκεια τον προφορικό και γραπτό λόγο, να διατυπώνει με σαφήνεια τη σκέψη του, να κάνει αφαιρετικούς συνειρμούς, να εκμεταλλεύεται ευκαιρίες για βελτίωση των γνωστικών δεξιοτήτων του, όπως ορίζει η UNESCO τον λειτουργικό αναλφαβητισμό. Και όπως επισημαίνει στο κύριο άρθρο της η εφημερίδα: «Λειτουργικά αναλφάβητος μαθητής σήμερα σημαίνει λειτουργικά αναλφάβητος πολίτης αύριο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε κοινωνικό, οικονομικό, αλλά και προσωπικό επίπεδο».

Στη «Στέγη» παίζεται έως και σήμερα το έργο του Ιβάν Βιριπάγιεφ «Οξυγόνο», στην εμπνευσμένη παράσταση του Γιώργου Κουτλή. Ενα «έργο-μανιφέστο των 00s παρουσιάζεται ως αντίδοτο στην “ψυχοπολιτική ασφυξία” της Generation Z. Ενας θίασος 25 ατόμων, που είναι όλοι και όλες τους εκπρόσωποι αυτής της γενιάς, σε μια spiritual rave εμπειρία», διαβάζουμε στις σημειώσεις. Δεν θα αναφερθούμε στη σκηνοθετική ματιά ούτε στον τρόπο που υπηρετήθηκε από τους ερμηνευτές.

Η άρτια σύλληψη και εκτέλεση, πάντως, χρησίμευε και ως κοινωνικός παλμογράφος· ως καταγραφέας της ιδεολογικής σύγχυσης και του ανερμάτιστου, για μια γενιά ανθρώπων που βρίσκεται σε μεγάλη ψυχική αναταραχή. Μπορεί το θεατρικό κείμενο να γράφτηκε πριν από 20 χρόνια, αλλά οι αναγνώσεις φωτίζονται από τα δεδομένα της κάθε εποχής. Τα προβλήματα, εξάλλου, είναι παλιά και όσο δεν αποσυμπιέζονται τόσο και πιο πολύπλοκα και βίαια εξελίσσονται. Ενας φόνος συντελείται, κάποιος κομματιάζει με φτυάρι τη γυναίκα του στον κήπο, «γιατί μια άλλη γυναίκα ερωτεύτηκε. Γιατί η γυναίκα του είχε μαύρα μαλλιά, ενώ η άλλη που ερωτεύτηκε είχε κόκκινα». Τα όρια δεν χάθηκαν τώρα. Εχουν σταδιακά υποχωρήσει πολύ πέρα από τις όποιες κόκκινες γραμμές. Εως το σημείο όπου η ανθρώπινη ζωή απαλείφεται, εξαφανίζεται ως αμελητέο, ενοχλητικό απλώς, εμπόδιο.

Τα κεντρικά πρόσωπα, ένας άνδρας και μια γυναίκα, και οι δύο με το όνομα Σάσα, εκθέτουν τα «πιστεύω» τους για τις σχέσεις, τις αντιλήψεις τους για την πατρίδα, την οικογένεια, το περιβάλλον. Ο διάλογος είναι ανέφικτος και γι’ αυτό δεν φταίει η εκκωφαντική μουσική. Μπορούν να διατυπώσουν με επάρκεια τη σκέψη τους; Να κατανοήσουν, να κρίνουν, να επιχειρηματολογήσουν ή απλώς ξεφουρνίζουν λέξεις στη σειρά, σαν ευθείες βολές σε έναν κόσμο ασύντακτο; «Αυτοί είναι ο Σάσα και η Σάσα, είναι οι άνθρωποι της τρίτης χιλιετίας. Κρατήστε τους ζωντανούς στη μνήμη σας, όπως είναι. Είναι μια ολόκληρη γενιά. Κρατήστε τους στη μνήμη σας σαν μια παλιά φωτογραφία. Είναι η γενιά που στα κεφάλια της πέφτει από το παγωμένο Διάστημα με ιλιγγιώδη ταχύτητα ένας γιγαντιαίος μετεωρίτης», καταλήγει το έργο και η παράσταση.

Η γλώσσα αποτυπώνει τον τρόπο της ζωής μας και αντίστροφα· η ζωή μας εγγράφεται στις λέξεις μας. Οταν η επικοινωνία στομώνει, η βία αναλαμβάνει να εκτονώσει αυτό που δεν μπορεί να ειπωθεί. Χωρίς οξυγόνο χάνονται οι λέξεις μαζί με τις σκέψεις. Αρρυθμία, σφυγμοί που όλο και πιο δύσκολα ανιχνεύονται.

 
 
Remaining Time -0:00
 

Πηγή: kathimerini.gr/opinion

Τελευταία τροποποίηση στις Δευτέρα, 13 Ιανουαρίου 2025 12:42

Προσθήκη νέου σχολίου

Κωδικός ασφαλείας
Ανανέωση