Ή, ακόμα, όπως η γυναίκα του Πατώκου, που είτε συμφωνεί μαζί του είτε διαφωνεί, πάντα σε καλό του βγαίνει όταν με τον παιχνιδιάρικο τρόπο της τον κερνάει αρχαιοελληνικό νέκταρ, αυτό που όλα τα μεταμορφώνει στη λάμψη από την μια μεριά της αλήθειας και στο ξυράφι από την άλλη.

Καρδιακοί φίλοι, θεές γυναίκες, τι το ψάχνεις, είναι η τύχη αυτοπροσώπως κάθε φορά που υπάρχουν και δίνουν το φιλί της ζωής σ'αυτό το καταδικό σου που σπαρταράει ανάμεσα στην ανάγκη σου και στην επιθυμία σου.

Μάθαμε επίσης από την υψηλόφρονα ζωή ότι όλα γίνονται πιο όμορφα και δίκαια όταν κι εσύ είσαι δίπλα σ'αυτούς και σ'αυτές που ανεβαίνουν ανηφόρες γεμάτες λακκούβες. Όταν δίνεις το παρόν για να τους μεταγγίσεις αβίαστα τη δυνατότητα να τα βγάλουν πέρα, να χαρούν τη ζωή.

Εντάξει, σπανίζουν τέτοιες υπάρξεις, αλλά αν ψάξουμε το γιατί, ίσως βρούμε τρόπο για να ανάψει το πράσινο και αρχίσει να πληθαίνουν αυτοί που νιώθουν να ζωντανεύει μέσα τους η ανταπόκριση σ'αυτό το κάλεσμα βοήθειας. Η ιαματική αυτή στάση από όλους προς όλους, γιατί να μην είναι ένας ακόμα ορισμός της ουτοπίας, αυτή τη φορά για τους μοναχικούς, είτε είναι μόνοι, είτε όχι.

Την τελευταία χρονιά, ανάμεσα σε 12 βιβλία δύο μόνο διάβασα από την πρώτη ως την τελευταία σελίδα κι αυτό γιατί με έφτιαχναν σε όλο το ταξίδι. Το ένα από τα δύο είναι το "Ραδιοκασετόφωνο" (2023), σελίδες 128, του Ιάκωβου Ανυφαντάκη ( Ηράκλειο, 1983). Ακολουθούν δύο αποσπάσματα απ' αυτή τη νουβέλα. 

Οδηγούσε η Φωτεινή. Θυμόταν ότι της ζήτησε να σταματήσει το αυτοκίνητο, γιατί είχε ανακατευθεί. Βγήκε έξω, περπάτησε στο μικρό πλάτωμα δίπλα στο δρόμο, οι άλλοι έμειναν μέσα. Όχι η Φωτεινή. Η Φωτεινή καταλάβαινε. Όταν πάτησε στην άκρη του βράχου στην άκρη του γκρεμού, η Φωτεινή πήγε κοντά του και τον αγκάλιασε. Οι δύο που είχαν μείνει στο αμάξι θα νόμιζαν ότι το έκανε από αγάπη, εκείνη όμως το έκανε για να μην τον αφήσει να κατρακυλήσει κάτω. Έμειναν εκεί ένα, δύο, πέντε λεπτά και μόλις η Φωτεινή βεβαιώθηκε ότι το σώμα του δεν ήταν έτοιμο να βουτήξει, του έδωσε ένα φιλί στο μέτωπο, σαν να ήθελα να του πει ότι θα ήταν τώρα και η μητέρα του. Έπειτα έφερε το χέρι της στον ώμο του και κοίταξε μαζί του το βουνό που έσβηνε σιγά σιγά κάτω από τα πόδια τους, την καινούργια λίμνη που σχηματιζόταν από το φράγμα, στο βάθος τη θάλασσα με τις τουριστικές κωμοπόλεις, γεμάτες ηλιοκαμένους τουρίστες που δεν ήξεραν ότι κάπου στο βουνό κάποιος μόλις είχε χάσει τη μάνα του. Αν δεν είχε κάνει αυτές τις δύο κινήσεις η Φωτεινή - αν δεν τον είχε κρατήσει από φόβο μην πέσει στον γκρεμό κι αν δεν τον είχε αγκαλιάσει για να του δείξει πως θα έμενε μαζί του ό,τι κι αν γινόταν - δεν θα είχαν χωρίσει. Αλλά έτσι ήταν η Φωτεινή. (σελ.34)

Του το έμαθε η Φωτεινή, με τον ήρεμο χαρακτήρα της, την αισιοδοξία, τον τρόπο που του κρατούσε το χέρι κι εκείνος ένιωθε πως δεν θα τον άφησε να πέσει ποτέ. Έφτιαξε γρήγορα μια οικογένεια μαζί της, πριν ακόμα αποκτήσουν τον Μαρίνο, για να καταφέρει να αποδράσει από τη δική του την οικογένεια. Αυτή του έμαθε ότι ίσως και να μην τα έκανε όλα λάθος - ίσως μάλιστα κάποια πράματα να τα έκανε και καλά. Έμαθε ότι δεν ήταν απαραίτητο να υποφέρουμε, δεν ήταν καν επιθυμητό. Δεν χρειαζόταν να διαλέγουμε τις πιο αιχμηρές λέξεις για να πληγώσουμε τον άλλο. Ούτε να φοβόμαστε τις λέξεις να φοβόμαστε ότι θα πούμε κάτι και θα καταστρέψουμε τα πάντα. Του μιλούσε η Φωτεινή ενθουσιασμένη και με κάθε της λέξη ξεκλείδωνε δωμάτια και στο τέλος του ξεκλείδωσε έναν κόσμο. 

Τον έπεισε ότι ήταν όντως πιο έξυπνος απ'όσο έδειχνε, κι ο Ηλίας άρχισε να μην φοβάται να σκεφτεί ή να μιλήσει. Του έδειξε ότι θα μπορούσε να γίνει πετυχημένος, πλούσιος - όχι ότι δεν ήταν και οι γονείς του βέβαια, αλλά εκείνοι ποτέ δεν θα σκεφτόντουσαν έτσι τον εαυτό τους. Στα χείλη της Φωτεινής, το αληθινό βάθος αυτών των λέξεων γινόταν κατανοητό. Κι ύστερα μαγικά, μέσα σε μερικά χρόνια, ο Ηλίας έγινε ότι περιέγραφαν οι λέξεις. Του έλεγε η Φωτεινή ότι είχε ταλέντο με τους ανθρώπους, να τους παρατηρεί και να τους διαβάζει, κι εκείνος μάθαινε ότι ήταν ξεχωριστός σε κάτι στη ζωή του. Σκέφτηκε τώρα τη Φωτεινή, να του λέει πως ήταν δυνατός, πως θα το αντέξει κι αυτό. Και ίσως να το αντέξει. (σελ. 48-49) 

Οπισθόφυλλο. O Ηλίας έχει σχεδόν τα πάντα στη ζωή του. Έναν γιο, μία πρώην γυναίκα, μία πρώην ερωμένη που ίσως ξαναγίνει νυν, ένα πανάκριβο αυτοκίνητο, τρία μαγαζιά, αρκετά σπίτια και πάρα πολλά χρήματα. Εδώ και λίγες ώρες, όμως, δεν έχει πατέρα. Aλλά αυτό δεν είναι κάτι που τον στενοχωρεί ιδιαίτερα.

Ταξιδεύοντας για την κηδεία στο χωριό όπου γεννήθηκε, μαζί με τον γιο του, επιστρέφει σε μια άλλη εποχή, τότε που τα σπίτια έμεναν ξεκλείδωτα τη νύχτα, οι γάμοι κρατούσαν για πάντα, οι πατεράδες δεν ήξεραν ότι έπρεπε να είναι και μπαμπάδες, οι άνθρωποι πήγαιναν φυλακή για μια ιδέα. Και υπήρχαν ραδιοκασετόφωνα.

Ένα βιβλίο για τους γονείς που θα έκαναν τα πάντα για τα παιδιά τους. Εκτός από το να τα κάνουν ευτυχισμένα.

 "Η γυναίκα του Πατώκου", από το άλμπουμ "Χάλια" ( 1998) του Φοίβου Δεληβοριά. 

Η ιστορία με τη «γυναίκα του Πατώκου». Ήτανε λέει στα Κύθηρα ο Φ. Δεληβοριάς με την παρέα του και στην παραλία άναψαν φωτιά, πήραν τις κιθάρες και ετοιμάζονταν να τραγουδήσουν. Ώσπου μεγάλος καβγάς ξεσπά στην παρέα και τη διχάζει σε σχέση με το αν πρέπει να υπάρχει ή όχι ατομική ιδιοκτησία... Ήτανε βέβαια και η εποχή πιο πολιτικοποιημένη. Με τα πολλά και τις πολλές αντεγκλήσεις, η παρέα φαίνεται ότι «ψήφισε» υπέρ της κατάργησης της ατομικής ιδιοκτησίας, όταν εμφανίστηκε ο φίλος τους, ο Δημήτρης Πατώκος με… τη γυναίκα του. «Τελικά το θέμα δεν λύθηκε δια παντός, γιατί ο Δημήτρης ο Πατώκος… εξακολουθούσε να είναι υπέρ της ατομικής ιδιοκτησίας!».