Τα τελευταία χρόνια ειδικά, οι αναθεωρητικές προσεγγίσεις αλλά και οι διενέξεις για το περιεχόμενο των εορτασμών και ιδιαίτερα το πανεπιστημιακό άσυλο το οποίο με αφορμή το Πολυτεχνείο του '73 διεκδικήθηκε (φέτος κιόλας είναι η πρώτη χρονιά που δεν θα ισχύει, τουλάχιστον με τη μορφή που καθιερώθηκε νομοθετικά το 1982) έβαλαν ξανά στο «μικροσκόπιο» μια εξέγερση με πολλές διαφορετικές πτυχές και ερμηνείες. Πολλοί άλλωστε ήταν και όσοι αποπειράθηκαν να την ιδιοποιηθούν, να τη συκοφαντήσουν είτε να την απεκδύσουν από κάθε «ενοχλητική» κοινωνικοπολιτική αναφορά. Η αναγκαιότητα ή μη του ξεσηκωμού υπήρξε ένα ακόμα παρελκυστικό, εντέλει, ερώτημα.
Όσο όμως κι αν φαίνεται παράδοξο, το Πολυτεχνείο του '73 ως ιστορικό συμβάν δεν έχει ακόμα επαρκώς ερευνηθεί επιστημονικά. Σχετικές μελέτες ή μονογραφίες ουσιαστικά δεν υπάρχουν και πέρα από τα πρακτικά της δίκης του '75, το υπόλοιπο διαθέσιμο υλικό είναι κυρίως δημοσιογραφικές ανταποκρίσεις, ανθολογίες κειμένων, φωτογραφίες και μερικά βίντεο, ελάχιστες δε αναλογικά γραπτές μαρτυρίες έχουν εκδοθεί.
Αυτό επισημαίνει και ο συνομιλητής μου, ιστορικός ερευνητής και συγγραφέας που την τελευταία τετραετία ζει στη Γερμανία όντας υπότροφος του Ιδρύματος DFG και επιστημονικός συνεργάτης στο πανεπιστήμιο Ρέγκενσμπουργκ. Επέλεξε, λέει, να εστιάσει σε προσωπικές αφηγήσεις οι οποίες εφόσον πληρούν κάποιες προϋποθέσεις δεν υπολείπονται σε αξιοπιστία, αντιθέτως φωτίζουν ευρύτερα και από περισσότερες σκοπιές τα γεγονότα: «Πρόκειται για μαρτυρίες σπάνιες, όχι μόνο επειδή μας προσθέτουν πληροφορίες αλλά γιατί περιγράφουν μια πραγματική λαϊκή εξέγερση, τις διαστάσεις και το ιδεολογικό βάθος της οποίας κακώς ταυτίζουμε αποκλειστικά με τα όσα διαμείφθηκαν στον χώρο του κατειλημμένου ιδρύματος». Οι ίδιες οι σχέσεις των «μέσα» με τους «έξω» δεν ήταν εξάλλου πάντα αρμονικές. Στο βιβλίο μιλούν για όλα 84 άνθρωποι που ήταν παρόντες στα γεγονότα. Ανάμεσά τους «απλοί» (μη οργανωμένοι) διαδηλωτές, φοιτητές, εργάτες, μαθητές, άλλοι αυτόπτες μάρτυρες καθώς επίσης εκπρόσωποι των δυνάμεων καταστολής. Μαζί παρατίθεται ένα κατατοπιστικό χρονολόγιο. Ιδιαίτερο βάρος δίνεται στα όσα συνέβησαν τις παραμονές της 17ης Νοεμβρίου του '73, όχι μόνο εντός του Μετσόβιου αλλά και στις συγκρούσεις και τις οδομαχίες που εξελίχθηκαν στον περίγυρο και γενικότερα τους αθηναϊκούς δρόμους. Από τη μία οι ένστολοι λακέδες των συνταγματαρχών, οι ασφαλίτες και οι παρακρατικοί που τρομοκρατημένοι λιάνιζαν κόσμο και πυροβολούσαν αδιακρίτως «στο ψαχνό», από την άλλη ένα ετερόκλητο, νεολαιίστικο κατά βάση εξεγερμένο πλήθος, άοπλο πλην όμως αποφασισμένο.
«Αληθινό μου κίνητρο ήταν η διάθεση στοχασμού πέρα από τον φαύλο κύκλο που διαπλέκει τη λεγόμενη Γενιά του Πολυτεχνείου με έναν συγκεκριμένο κύκλο ανθρώπων, συνήθως με όρους αναγνωρισιμότητας και αναδρομικής (μικρο)κομματικής νομιμοποίησης. 
Η σύγχυση και η φόρτιση των ημερών καθώς επίσης η προσπάθεια της Χούντας να κρύψει περιπτώσεις νεκρών έδωσε πάτημα σε μια άγρια φημολογία η οποία επιβιώνει αλλά δεν αλλάζει την ουσία. Και αυτή είναι ότι η Χούντα δολοφόνησε δεκάδες και τραυμάτισε εκατοντάδες ανθρώπους οι οποίοι απείλησαν με κατάρρευση το ήδη εκφυλισμένο καθεστώς της... οι άνθρωποι, ξέρετε, που κατέλυσαν τη δημοκρατία στην Ελλάδα το 1967 δεν ήταν απλώς εχθροί του κοινοβουλευτισμού αλλά ο σκληρός πυρήνας του δεξιού μετεμφυλιακού κράτους στην χειρότερη εκδοχή του», υπογραμμίζει.
Πατώντας εδώ θα σας εμφανιστεί ολόκληρο το άρθρο με χαρακτηριστικές φωτογραφίες της εξέγερσης του '73.
Αυτοί είναι οι 24 νεκροί του Πολυτεχνείου
20 σπάνιες φωτογραφίες από το Πολυτεχνείο, 14 έως 19 Νοεμβρίου 1973
