Το στοιχείο της φάρσας εισβάλλει, παρόλα αυτά, γελοιοποιώντας ενίοτε το πλαίσιο μιας θεωρητικής υπόθεσης και τα βάθρα της ιδεολογικής προσέγγισης. Όταν, ας πούμε, παίζει σοβαρό ρόλο η φήμη ότι ο Αμερικανός Πρόεδρος πάσχει από κάποια μορφή γνωστικής εξασθένισης, πως να μην αναρωτηθούμε, χαμογελώντας πικρά, για την αξιοπιστία που έχει η εκάστοτε στιγμή πολέμου ή ειρήνης που συνάπτεται με τις πρωτοβουλίες του;
Τι είναι εξάλλου ‘αξιόπιστο’ όταν μιλάμε για γενοκτονίες, για βομβαρδισμούς σε πυρηνικές εγκαταστάσεις, για αλλαγές πλεύσης σε σχέση με την ‘αλλαγή καθεστώτος’; Το ερώτημα δεν αφορά πια τον Τραμπ, τον Νετανιάχου, τον Χαμενεί, τον Πούτιν και όποιον άλλον μεγάλο παίκτη μπαίνει στο κάδρο της επικαιρότητας. Το θέμα είναι πια η επιβίωση του πλανήτη και ένα υπαρξιακό, πια, ζήτημα πολιτισμού και δημοκρατίας. Δικαιούμαστε να δραματοποιούμε επειδή είναι ακραία τα ίδια τα φαινόμενα που σχολιάζουμε και φυσικά κάποια από τα πρόσωπα του κάδρου.
Τι συμβαίνει με την κωμικοτραγική διαχείριση των παγκόσμιων υποθέσεων από υπερδυνάμεις που έχουν ξεφύγει- με την εξαίρεση της πολύ πιο σοβαρής και ψύχραιμης Κίνας; Βλέπουμε να καταπλακώνονται τα σοβαρά προβλήματα της δημοκρατικής μας ζωής κάτω από τους γεωπολιτικούς συναγερμούς, την αναζωπύρωση του εθνικισμού και κυρίως την ξέφρενη σπουδή για καινούρια θηριώδη εξοπλιστικά προγράμματα.
Σύμφωνα με ένα συμβατικό βλέμμα στα πράγματα αυτά τα γιγάντια εξοπλιστικά προγράμματα είναι απλώς ‘εργαλεία’ (αποτροπής). Το ίδιο, συμβατικά, λέγεται και για άλλες εκδοχές επιταχυντικής ακρότητας, τα project της Τεχνητής Νοημοσύνης και το πλήθος των εμπορικών εφαρμογών της. Τα χαρακτηρίζουν εργαλεία σαν κάτι που ανά πάσα στιγμή μπορείς να το αφήσεις στην άκρη, αφού το ελέγχεις όπως και τις επιπτώσεις του. Δεν είναι όμως έτσι. Δεν ισχύει αυτό για τα διάφορα reArm. Αυτό που δεν αντιλαμβάνονται κάποιοι είναι ότι οι εξοπλισμοί δεν συνιστούν μια ουδέτερη, τεχνική και αμυντική αναπροσαρμογή στα νέα δεδομένα ανασφάλειας. Η επανασύσταση της Δύσης στη βάση της σχέσης φίλος/ εχθρός σημαίνει απομάκρυνση από άλλες προτεραιότητες. Αν δεν θέλουμε το δημαγωγικό ψεύδος, πρέπει να παραδεχτούμε πως οι ποικίλοι ‘μεγάλοι στόχοι’ δεν μπορούν να υπηρετηθούν συγχρόνως και παράλληλα. Και ότι έχουν σοβαρές αντιφάσεις μεταξύ τους. Ο πιο μεγάλος μύθος της τετριμμένης ρητορείας είναι το περίφημο μακρονικό ‘την ίδια στιγμή’ (en meme temps). Σαν να μπορούν να κρατηθούν ανταγωνιστικοί στόχοι σε εναρμόνιση. Ωστόσο η διοχέτευση τεράστιων πόρων και εξουσίας στα στρατιωτικο-βιομηχανικά πλέγματα και αντίστοιχες δομές ασφάλειας υποβαθμίζει, αντικειμενικά, τη φροντίδα για την οικολογική μετάβαση ή τις υποδομές προστασίας των φτωχότερων. Οι κοινωνικές προτεραιότητες όπως η κρίση στέγης και ένα πλήθος άλλων εκκρεμοτήτων περνά σε δεύτερη ή τρίτη μοίρα.
Όταν ακόμα καπνίζουν τα ερείπια στη Γάζα και τα σχέδια ‘αναδιαμόρφωσης’ της Μέσης Ανατολής εναλλάσσονται με επινίκιες δηλώσεις από όλους, η συλλογική Δύση πάει να οχυρωθεί στη χειρότερη δυνατή βάση: Από τον σοσιαλδημοκράτη Κιρ Στάρμερ, τον φιλελεύθερο Ρούτε μέχρι τον συντηρητικό Μερτς και, εντέλει, τον ανεκδιήγητο Τραμπ, εκπέμπεται ένας λόγος στο φάσμα μεταξύ εμπόλεμης προαναγγελίας και συναλλακτικής κουτοπονηριάς. Οι ρωγμές υπάρχουν φυσικά. Είναι η ισπανική αντίρρηση στην αύξηση των στρατιωτικών δαπανών, οι ευαισθησίες των πολιτών σε πολλές χώρες για την κατάσταση στη Γάζα, οι αφυπνίσεις στο εσωτερικό των ΗΠΑ για το κόστος του αυταρχισμού και τα αντιθεσμικά πραξικοπήματα της Προεδρίας. Χειρονομίες κυρίως από την κοινωνία των πολιτών προσπαθούν να υπενθυμίσουν στους ηγέτες τα όρια της αυθαιρεσίας και της πολιτικής αναισχυντίας. Δεν αρκούν φυσικά, σε τελική ανάλυση όμως αυτά τα ηθικά και πολιτικά αντίβαρα υποδηλώνουν ότι ο κόσμος μας δεν είναι μόνο σκηνικό για τις βόμβες των μεν και για τα γαμήλια πάρτι των δισεκατομμυριούχων.