Ρένα. Ας οργανώσουμε τη συζήτηση.

Να ένα θέμα αγκάθι που δείχνει πώς ακριβώς το πατριαρχικό αφήγημα έχει ασελγήσει πάνω στις προσδοκίες των γυναικών, αλλά και των αντρών για την σχέση.

Ας αρχίσουμε πρώτα από μια παραδοχή. Οι περισσότεροι άνθρωποι είναι συντηρητικοί. Δεν εννοώ με την στενή κομματική έννοια, εννοώ με την έννοια της αντίστασης στην αλλαγή. Είναι πλάσματα της συνήθειας.

Οι συνήθειες είναι εξελικτικός μηχανισμός επιβίωσης. Ξυπνούσες με την αυγούλα, έπαιρνες το καλάθι κι έπιανες να μαζέψεις βρούβρες πριν βγουν στο κυνήγι τα ζώα-θηρευτές και σε καταβροχθίσουν. Αν παρέκλινες από το πρόγραμμα, επειδή όμορφα έκαιγε η φωτιά το πρωϊνό του Γενάρη και ήθελες μερικά ΖΖΖΖΖ ακόμη, θα έμενες νηστικός. Με τον ίδιο τρόπο και περίπου το ίδιο σκεπτικό, η παγίωση μιας κατάστασης εξυπηρετεί κάποια σκοπιμότητα. Αν κάθε μέρα αλλάζαμε την διάταξη των επίπλων, η ζωή μας θα είχε περιπέτεια μεν, αλλά θα σωριαζόμασταν τις νύχτες που θα ξυπνούσαμε για ένα ποτήρι νερό στην κουζίνα.

Έτσι λειτουργούν κι οι σχέσεις. Το πλαίσιο είναι μια γνωριμία που αρχίζει σιγά σιγά να αποκτά μια προβλεψιμότητα. Η προβλεψιμότητα αυτή είναι καλή στο μέτρο που αποδίδει ωφελήματα. Να ξέρεις ότι όταν λες “θα έρθεις να με πάρεις στις 5”, θα έρθει στις 5, κι όχι φερ’ειπείν στις 9 να περιμένεις μέχρι να βγάλεις το φλεβίτη. Όταν θα καταμερίζετε έξοδα, να μπορείς να υπολογίσεις ότι θα πληρώσει την τάδε έξοδο, ώστε να κρατήσεις για να πληρώσεις την ΕΥΔΑΠ. Αργότερα όταν σε μια σχέση προκύπτει μια μεγάλη ευθύνη (ένα παιδί, ερωτική αποκλειστικότητα, δάνειο, συνεταιρισμός) να ξέρεις ότι δεν θα σε “κρεμάσει”. Θα το λέγαμε κι εμπιστοσύνη, βασίζεται όμως πρωτίστως στα μοτίβα, στα γνωστά μονοπάτια της συνήθειας. Η επανάληψη των δεδομένων συμπεριφορών δημιουργεί τη ρουτίνα (με την καλή την έννοια, της routine, του προγράμματος).

Η συνήθεια μπορεί φυσικά να πάρει και κακό μονοπάτι, να γίνει πλήξη, ανία, ρουτίνα με την κακή την έννοια. Να κόψει κάθε αυθορμητισμό και κάθε πρωτοτυπία, να κάνει το ταίρι να μοιάζει τόσο συναρπαστικό όσο το σκέτο αστράγγιστο γιαούρτι στο ψυγείο ενώ η κοιλιά σου κι ο εγκέφαλος ουρλιάζουν για σοκολατίνα.

Όμως τι σχέση έχουν όλ’αυτά με το πατριαρχικό αφήγημα που ανέφερα;

Δεν είναι περίπλοκο. Οι άντρες γαλουχούνται να είναι πρακτικοί κι αποτελεσματικοί, να κοιτούν το όφελος και το αποτέλεσμα: να φέρουν το φαγητό στο τραπέζι, να “πηδήξουν”, να ολοκληρώσουν το πρότζεκ στη δουλειά. Δεν θέλουν τζιριτζάντζουλες που τους αποσπούν. Η συνήθεια τους κάνει επομένως καλή εντύπωση, συνήθως βλέπουν την ρουτίνα ως “λιμάνι” και δύσκολα διακόπτουν σχέσεις που δεν έχουν άλλο πρόβλημα από την συνήθεια. Η συνήθεια σου λύνει τα χέρια, σ’αφήνει ν’ασχοληθείς με τα πραγματικά σοβαρά πράγματα στη ζωή. Αν αυτό σου υποδηλοί ότι οι ερωτικές σχέσεις δεν είναι φοβερά ψηλά στις προτεραιότητές τους, δεν κάνεις λάθος. Αν είναι ΟΚ το πράγμα ρολλάρει στον αυτόματο πιλότο. Όταν είναι προβληματικό είναι που παραπονιούνται.

Οι γυναίκες πάλι διαπαιδαγωγούνταν στα παλιά χρόνια ότι το πάθος, η προσοχή του άντρα, η αμέριστη προσήλωση, με κινήσεις δραματικές, “ρομαντικές”, μεγαλειώδεις, τους εξασφαλίζει ότι δεν θα μείνουν μόνες με ένα παιδί στην αγκαλιά, το οποίο δεν θα μπορούσαν να το μεγαλώσουν χωρίς προστάτη. Η σχέση και η απόδειξη της αξίας της μέσω του πάθους, είχε επομένως μέγιστη σημασία. Οι γυναίκες δηλαδή επικεντρώνονταν όχι στο αποτέλεσμα, αλλά στον τρόπο που κλιμακώνονταν μια σχέση.
Τόσοι αιώνες φαντάζομαι άφησαν το αποτύπωμά τους. Οι ρομαντικές κομεντί και τα ανάλαφρα “γυναικεία” βιβλία (φρικιαστικός όρος) ασχολούνται με τον τρόπο που βιώνεται μια κατάσταση, όχι το αποτέλεσμα της κατάστασης. Εκατό σελίδες πόσες φορές έστειλε ο κύριος Ταδόπουλος, κι αν το εμότικον με την αλεπού να φιλάει είναι πιο παιγνιώδες και ερωτικό από το εμότικον με την απλή καρδούλα.

Γυναίκες μορφωμένες, επαγγελματίες, ανεξάρτητες, ακόμη και σήμερα μετράνε την αξία της σχέσης τους με το πόσες εκδρομές τους πάνε οι άντρες τους (αντί να ξεσηκωθούν οι ίδιες να οργανώσουν κάτι), πόσες φορές στέλνουν μέσα στη μέρα (άσε μας χριστιανέ μου, έχουμε και δουλειές), και πόσες φορές προθυμοποιήθηκαν να πληρώσουν τον λογαριασμό (dna εφοριακού, χαραμίζονται). Επαναλαμβάνω, γυναίκες ανεξάρτητες. Φαντάσου οι εξαρτώμενες δηλαδή. Γιατί;

Είναι γεγονός ότι στους 5 μήνες είναι κάπως πρώιμο να έχετε κατακαθίσει. Ο προβληματισμός δεν είναι άνευ ουσίας. Δεν είναι πολύ σαφές βέβαια τι εννοείς.
Εννοείς δεν πάτε εκδρομές, δεν κλέβεστε από την δουλειά για ένα tryst σε φθηνό ξενοδοχείο, δεν κρύβετε ραβασάκια στα ρούχα του άλλου; Ή εννοείς ότι δεν υπήρξε ποτέ ερωτική φλόγα και τώρα που γνωριστήκατε κάπως έχει αρχίσει να φαίνεται, και είτε πιάνεις το δικό του μπούτι, είτε το δικό σου, είναι το ίδιο και το αυτό;

Το πρώτο δεν είναι σοβαρός δείκτης. Αν σου αρέσουν όλα αυτά, κάν’τα εσύ. Αν θες να τα κάνει ο άλλος ζήτησέ τα με το όνομά τους. Άμα το θεωρείς δύσκολο, φτιάξε κουπόνια και δίνε του να τα “εξαργυρώνει” κάθε εβδομάδα (κουπόνι μασάζ, κουπόνι νυχτερινή βόλτα στην παραλιακή, κουπόνι μαγειρεύει το αγαπημένο σου φαγητό, φαντασία να’χεις!).

Το δεύτερο όμως είναι πολύ σοβαρός δείκτης. Αν μένετε μαζί επειδή αρέσαν και στους δυο τα σουτζουκάκια, οι ταινίες με τον Ράιαν Γκόσκλινγκ και μιλάτε κι οι δυο ιταλικά, δεν σας ενώνει τίποτα που να εγγυάται μακροημέρευση και…ω τι ειρωνία, μια σταθερή ρουτίνα.

Η καλή σχέση είναι η σχέση στην οποία νιώθεις σαν το σπίτι σου. Χωρίς να μετακινούνται τα έπιπλα κάθε λίγο και λιγάκι, μόνο όταν χρειάζεται.

Πηγή:  ampa.lifo.gr/renatalks