Αυτές γίνονται ήδη ευρύτερα γνωστές, παρότι ήταν ανέκαθεν καταλυτικής σημασίας και υψηλού βαθμού επικινδυνότητας για την ποιότητα ζωής, τις επιλογές και το μέλλον των σύγχρονων κρατών. Ειδικότερα, οι ανισότητες κατανομής εισοδήματος και πλούτου, πέρα από ένα κριτικό σημείο, που έχει προ πολλού ξεπεραστεί στο εσωτερικό των σύγχρονων προηγμένων οικονομιών, θέτουν σε κίνδυνο την ανάπτυξη, τη δημοκρατία, αλλά και την ίδια την επιβίωση των φτωχότερων στρωμάτων. 

Οι ανισορροπίες αυτές, που συνδέονται με τις, χωρίς προηγούμενο, ανισότητες κατανομής εισοδήματος και πλούτου, αναζωπυρώνουν τους φόβους για την έλευση του σταδίου μόνιμης οικονομικής στασιμότητας, όπως αυτό αναπτύχθηκε από τον Άλβιν Χάνσεν και επικαιροποιήθηκε από τον Λώρενς Σάμερς. Οι δικαιολογημένοι φόβοι για την ύπαρξη θετικής συνάρτησης, ανάμεσα στις ανισότητες κατανομής και στον περιορισμό του ρυθμού οικονομικής μεγέθυνσης, απασχόλησαν εδώ και καιρό τους οικονομολόγους. Όμως μόνο πρόσφατα επιβεβαιώθηκαν από αποτελέσματα σχετικών ερευνών.

Ανάπτυξη και ανισότητες

Συγκεκριμένα, έρευνα του ΔΝΤ καταλήγει στο συμπέρασμα ότι, σε περίπτωση που το εισόδημα των 20% πλουσιότερων αυξάνει κατά 1%, ο ρυθμός ανάπτυξης επιβραδύνεται κατά 0,08% στα προσεχή πέντε χρόνια. Αντιθέτως, σε περίπτωση που αυξάνει το εισόδημα των 20% φτωχότερων κατά 1%, ο ρυθμός ανάπτυξης ανέρχεται κατά 0,38% τα επόμενα πέντε χρόνια.

Στα ίδια περίπου αποτελέσματα καταλήγει και σχετική έρευνα του ΟΟΣΑ, η οποία διαπιστώνει ότι η άνοδος των ανισοτήτων, κατά την περίοδο 1990- 2010 είχε ως αποτέλεσμα την επιβράδυνση της ανάπτυξης των κρατών-μελών του κατά 4,7%. Τα δυσμενή αυτά αποτελέσματα αποδίδονται στη σημαντική υποχώρηση του μεριδίου των μισθών, στο ΑΕΠ, προς όφελος του μεριδίου του κεφαλαίου.

Όπως προκύπτει από παράλληλες έρευνες, που αφορούν 73 οικονομίες, στις 51 από αυτές διαπιστώθηκε μείωση του μεριδίου των μισθών, επί 20 χρόνια. Και πιο συγκεκριμένα, το μερίδιο της εργασίας στο ΑΕΠ των 7 πιο προηγμένων κρατών της υφηλίου κατέγραψε πτώση ίση με 5,8%, προς όφελος του κεφαλαίου, κατά την περίοδο 1983-2006.

Η μείωση αυτή των μισθών, σύμφωνα με εκτιμήσεις, ανέρχεται σε 100 με 200 τρισεκατομμύρια δολάρια. Το τεράστιο αυτό ποσό, ωστόσο, δεν κατευθύνθηκε προς κατανάλωση και ακόμη λιγότερο προς επένδυση, αλλά προς τα χρηματιστήρια και την αποθησαύριση.

Καθήλωση των μισθολογικών απολαβών

Η μείωση, εξάλλου, αυτή του μεριδίου των μισθών στο ΑΕΠ των υπό εξέταση χωρών υλοποιήθηκε χάρη στην πορεία αντίστροφης εξέλιξης ανάμεσα στην αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας και στην αύξηση των πραγματικών μισθών αντίστοιχα. Πράγματι, σύμφωνα με ευρήματα σχετικών ερευνών, ενώ η παραγωγικότητα της εργασίας αυξήθηκε κατά 30% σε παγκόσμιο επίπεδο (για την περίοδο 1999-2007), ο πραγματικός μισθός των εργαζομένων αυξήθηκε μόνο κατά 18% την ίδια περίοδο.

Αυτή η κάθετη μείωση του μεριδίου των μισθών στο ΑΕΠ των προηγμένων οικονομιών συνοδεύτηκε από ένα κύμα μεταρρυθμίσεων, που περιόρισε στο ελάχιστο το πλέγμα προστασίας των εργαζομένων. Η αποθάρρυνση ουσιαστικής κρατικής παρέμβασης, εξαιτίας του συνδυασμού της παγκοσμιοποίησης και της εφαρμογής ενός άκρατου νεοφιλελευθερισμού, επιδείνωσε σημαντικά τους όρους λειτουργίας της αγοράς εργασίας.

Οι ακραίες αυτές ανισότητες κατανομής εισοδήματος σε βάρος των μισθών και προς όφελος των κερδών δημιουργεί υπεραφθονία αποταμίευσης, σε παγκόσμιο επίπεδο, που δεν είναι δυνατόν να απορροφηθεί από την επένδυση. Η γενική αυτή ανισορροπία περιορίζει στο ελάχιστο το επίπεδο των επιτοκίων, που συχνά αποκτούν αρνητική τιμή και φαίνεται να επαληθεύει τη θεωρία της έλευσης του σταδίου της αέναης στασιμότητας.

Κίνδυνος για τη δημοκρατία

Πατώντας  εδώ  θα σας εμφανιστεί ολόκληρο το άρθρο της Νεγρεπόντη - Δεληβάνη Μαρίας που αναρτήθηκε στο slpress στις 13.7 με τον τίτλο "Πως οι οικονομικές ανισότητες ροκανίζουν την δημοκρατία".