Λόγω χάρη για την Ουρουγουάη είχα μία άρνηση κι ένας νεανικός λόγος ήταν η εθνική τους που έπαιζε ένα σκληρό κι άχαρο ποδόσφαιρο, σαν ξυλοκόποι λέγαμε. Σαν ξυλοκόποι, όμως, έπαιζαν και οι Νορβηγοί εκείνα τα χρόνια, οι οποίοι μόνο άρνηση δεν μου έβγαζαν.

Από τα ωραία της ζωής είναι οι αλλαγές που μας δίνει την ευκαιρία να τις πετύχουμε. Και μια από αυτές για μένα ήταν η γνώμη μου που σιγά σιγά άλλαζε για την Ουρουγουάη. Οι δύο καλοί Ουρουγουανοί ποδοσφαριστές του Ολυμπιακού Βιέρα και και προπάντων ο Λοσάντα, μεσούσης της χούντας, έβαλαν το χεράκι τους.  Κάποια εποχή μία φίλη μου είχε φάει τα αυτιά για το βιβλίο  Οι ανοιχτές φλέβες της Λατινικής Αμερικής που το έγραψε ο Γκαλεάνο (Μοντεβιδέο, 1940-2015), ένας Ουρουγουανός συγγραφέας και τελικά το διάβασα. Από τότε άρχισα σιγά σιγά να συμπαθώ την Ουρουγουάη και να βλέπω τη Λ.Αμερική με άλλο μάτι, πέρα από το ποδόσφαιρο, τα καρναβάλια και τα εξωτικές διακοπές. Και όταν άρχισα να μαθαίνω τα έργα και τις ημέρες του Ουρουγουανού προέδρου Χοσέ Μουχίκα, τότε έφτασα στο άλλο άκρο. Ναι, ως και τη σημαία της Ουρουγουάης την έβαλα δίπλα στη δική μας. Και εκείνη την εποχή μου προέκυψε η επιθυμία να επισκεφτώ αυτή τη χώρα που απείχε 11.500 χιλ. και είχε αρχίσει να με ζεσταίνει με την πολιτική της λάμψη. Μιλάμε για μια στροφή 180 μοιρών που με εξέπληξε και εμένα. Κάτι ανάλογο φαντάζομαι, σε ανώτερο επίπεδο βεβαίως, θα συνέβη και στον Μουχίκα και τους συναγωνιστές του, που από τον ένοπλο αγώνα όπου έπαιζαν με τη φωτιά πέρασαν στην κοινοβουλευτική δράση, που έπαιξαν τη φωτιά. Ποιος;  

Ο Χοσέ "Πέπε" Μουχίκα", που πέθανε την Τρίτη 13 Μαΐου σε ηλικία 89 ετών από καρκίνο του οισοφάγου. Αντιγράφω τα βασικά από την Βικιπαίδεια. Ο Χοσέ Μουχίκα (José Alberto Mujica Cordano, 20 Μαΐου 1935 – 13 Μαΐου 2025), γνωστός και ως El Pepe, ήταν πολιτικός και αγρότης από την Ουρουγουάη, ο οποίος υπηρέτησε ως πρόεδρος της χώρας από το 2010 έως το 2015. Ως πρόεδρος έγινε γνωστός για τον εξαιρετικά ταπεινό τρόπο ζωής του, το παρελθόν του ως αντάρτης και τις προοδευτικές του πολιτικές.

Ο Μουχίκα υπήρξε αντάρτης της αριστερής επαναστατικής οργάνωσης Τουπαμάρος και ήταν φυλακισμένος για 12 χρόνια κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας στην Ουρουγουάη στις δεκαετίες του 1970 και 1980. Μετά την πτώση της και την αποκατάσταση της δημοκρατίας συμμετείχε ενεργά στην πολιτική ζωή της χώρας του. Ως μέλος του αριστερού συνασπισμού "Διευρυμένο Μέτωπο", υπηρέτησε ως Υπουργός Κτηνοτροφίας, Γεωργίας και Αλιείας από το 2005 έως το 2008. Ως υποψήφιος του Διευρυμένου Μετώπου, κέρδισε τις Προεδρικές Εκλογές του 2009 με ποσοστό 54.63%.

Τι με κέρδισε, απ'όσα φυσικά διάβαζα και άκουγα. Ένα συνδυασμός του λιτού τρόπου ζωής που ζούσε, τα διάφορα σοφά, κατ'εμέ, που έλεγε και που άγγιζαν όχι μόνο το νου μου αλλά και την καρδιά μου και την πολιτική κατάσταση που διαμόρφωσε στην χώρα του ως πρόεδρος. Μιλάμε για ένα ισορροπημένο συνδυασμό φιλελεύθερης δημοκρατίας και κοινωνικής πολιτικής που άμβλυνε τις ανισότητες. Κι όλα αυτά με μια πολιτική στάση που η ποιότητά της ήταν στις επιλογές που έκανε δίνοντας έμφαση στη συνεργασία, στη συναίνεση, στην φιλοσοφημένη συμφιλίωση, αυτή που γεννάει η ανθρωπιά και ζωογονεί η δημοκρατία, δίχως όμως να στρογγυλεύει τα σημαντικά και να φτάνει στο σημείο να καταντάει ένας εύπεπτος χυλός.

Αντιγράφω πάλι από τη Βικιπαίδεια. Ο Μουχίκα έχει επαινεθεί για τις αλλαγές που έκανε ως πρόεδρος, όπως η νομιμοποίηση της άμβλωσης  και του γάμου ομοφυλόφιλων, η αποποινικοποίηση της κάνναβης , η αναδιανομή του πλούτου και η αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 250%. Κατά τη διακυβέρνησή του, το ποσοστό ανεργίας έπεσε από 13% σε 7% και το ποσοστό φτώχειας από 40% σε 11%. Στη λήξη της θητείας του Μουχίκα, κατά κοινή ομολογία η χώρα είχε "μια σχετικά υγιή οικονομία και μια κοινωνική σταθερότητα αξιοθαύμαστη από πολλούς ηγέτες και πλήθος κόσμου σε πολλά μέρη του πλανήτη μας.

Αρκετές φορές μου βγήκε η επιθυμία να εξέλεγαν όσο γίνεται περισσότερες χώρες έναν πρόεδρο σαν κι αυτόν. Μόνο που όταν σκεφτόμουνα να ήταν και η Ελλάδα μία από αυτές το θεωρούσα απίθανο κάποτε να προκύψει και σ'εμάς. Φαίνεται ότι με στεναχωρούσε αυτή η σκέψη και ίσως γι'αυτό μια φορά σε ένα όνειρό μου μεσοπέλαγα αρμένιζα με μία βαρκούλα  όταν ξαφνικά εμφανίστηκαν από το πουθενά κάτι τεράστια μαύρα κύματα. Στο όνειρο λοιπόν, ποιος με βοήθησε να σωθώ; Καλά το καταλάβατε, ο Μουχίκα αυτοπροσώπως με βοήθησε με έναν γαλήνιο κι άκρως φιλικό τρόπο. Όταν ξύπνησα ένιωθα πολύ όμορφα, αλλά όσο κι αν το προσπάθησα άλλο όνειρο δε θυμάμαι να είδα με τον Μουχίκα. Υπήρξαν πάντως κάποιες φορές που στο μυαλό μου για λίγο "συνομιλούσα" μαζί του χαλαρά σαν ίσος προς ίσον. Μου άρεσε αυτή η σχέση, που σχεδόν πάντα μου έβγαζε ότι καλό είχα. Αυτό πάντως που κάποια στιγμή είπα σε μία κρασοκατάνυξη όταν ισχυρίστηκα ότι αν ο Μουχίκα ήταν Γάλλος θα έκανε παγκόσμιο σουξέ και η επιρροή του θα ήταν πολλαπλάσια, δεν ήταν περίεργο που δεν προκάλεσε αντιρρήσεις; Στην τελική ποιοι έκαναν παγκόσμιο έμβλημα της επανάστασης τον Τσε; Οι Γαλλοι φυσικά. Εμένα πάντως με κέρδισε ως Ουρουγουανός και έτσι του έβγαζα το καπέλο μου και σήμερα τον γλυκοφιλώ. Και ναι, αν ζούσα στην Ουρουγουάη θα πήγαινα στην κηδεία αυτού του άθεου προέδρου και θα τραγουδούσα μαζί με το μέγα πλήθος των ευάλωτων το αγαπημένο τους τραγούδι  A Don José  

Τι νομίζω ότι μου άφησε ως δώρο; Με έκανε να πιστέψω ότι η νεανική επιθυμία μου για μια κοινωνία που το πολιτισμικό της περιβάλλον θα επηρεάζει τον κόσμο ώστε να επιλέγουν να είναι ΑΝΘΡΩΠΟΙ πιο πολύ από το να Έχουν και να Δείχνουν, είναι δυνατόν να προκύψει και στις μοντέρνες κοινωνίες. Με αγώνες φυσικά και κόπους και θυσίες όταν υπάρχει ανάγκη, τόσο έξω στην κοινωνία με τις τεράστιες αντιθέσεις της, όσο και μέσα μας, που το πάνω χέρι συνήθως το έχουν τα ανεξέλεχτά μας. Ναι, πολύ τον ευχαριστώ. 

Ελάχιστα από την προσωπική του ζωή: Ήταν νυμφευμένος από το 2005 με την Αντιπρόεδρο της Ουρουγουάης (2017-2020) και πρώην αντάρτισσα Τουπαμάρο, Λουσία Τοπολάνσκι, με την οποία ήταν σε σχέση για αρκετά χρόνια, ενώ δεν απέκτησαν παιδιά. Κατοικούσε σε μια φάρμα στα περίχωρα του Μοντεβιδέο , όπου με τη σύζυγό του καλλιεργούσαν χρυσάνθεμα. Όταν ο Μουχίκα εκλέχθηκε Πρόεδρος αρνήθηκε να κατοικήσει στο Προεδρικό Μέγαρο και παρέμεινε στη φάρμα του για όλη του τη θητεία.

Και για άλλες φωτογραφίες του

ΕΔΩ   κι  ΕΔΩ  

 Ο Πρόεδρος που ήταν σαν να βγήκε από παραμύθι  του Δημήτρη Πολιτάκη. Πέραν όλων των άλλων, ο Χοσέ «Πέπε» Μουχίκα έκανε τη χώρα του να μοιάζει με ιδανικό προορισμό (ίσως και μόνιμο) στο παγκόσμιο χάος που ζούμε.