Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Eurostat, η Ελλάδα εμφανίζει τη δεύτερη ταχύτερη αύξηση τιμών στα αγροτικά προϊόντα (+21%) το δεύτερο τρίμηνο του 2023, την ίδια ώρα που στο σύνολο της ΕΕ -την ίδια περίοδο- παρουσιάζεται απότομη επιβράδυνση στην αύξηση τιμών! Η ελληνική κυβέρνηση δεν προτίθεται να πάρει μέτρα συγκράτησης των τιμών και προαναγγέλλει ελέγχους της αγοράς για πιθανά φαινόμενα αισχροκέρδειας.

«Γιατί στο λάδι έχουμε 8 ή 9 ευρώ; Φταίει η ελληνική κυβέρνηση; Όχι. Αυτή είναι η τιμή σε επίπεδο Ευρώπης. Εάν βάλουμε μία διατίμηση 3 ευρώ, για παράδειγμα, στην τιμή του λαδιού στον παραγωγό, τι θα γίνει; Την επόμενη μέρα δεν θα υπάρχει λάδι την Ελλάδα. Θα πουληθεί και θα εξαχθεί στην Ισπανία την Ιταλία και στις υπόλοιπες χώρες. Δυστυχώς έτσι δουλεύει η ελεύθερη αγορά. Άρα τι μπορούμε να κάνουμε εμείς για το λάδι; [..] Να ελέγξουμε τα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας μετά τον παραγωγό, εάν εκμεταλλευτούν την κρίσιμη κατάσταση και προσθέσουν κέρδος παραπάνω από αυτό που είχαν τα προηγούμενα χρόνια. Και αυτό ελέγχουμε» ανέφερε στη Βουλή ο υπουργός Ανάπτυξης Κώστας Σκρέκας.

Οι ανησυχίες εντείνονται για το επόμενο έτος καθώς τα πρώτα στοιχεία δείχνουν πως η παραγωγή ελαιόλαδου θα είναι μειωμένη και οι τιμές πώλησης εκ νέου ανοδικές. Οι γειτονικές αγορές (Ισπανία, Ιταλία, Τυνησία, Τουρκία, Πορτογαλία, Μαρόκο) καταγράφουν αρνητική εικόνα μετά από παρατεταμένη ξηρασία, καύσωνες και ακραίες καιρικές συνθήκες.

Η Κομισιόν προβλέπει νέα πτώση των εξαγωγών ελαιόλαδου της ΕΕ κατά 10%, το έτος 2023-24, ενώ για την Ελλάδα ειδικότερα εκτιμάται πως η φετινή παραγωγή θα μειωθεί 20%. Σημειώνεται πως η περσινή πανευρωπαϊκή παραγωγική χρονιά (2022-23) –το ελαιόλαδο της οποίας καταναλώνουμε τώρα– είχε καταγράψει μείωση 40%.

Οι δυσμενείς συνθήκες έχουν πλήξει όλες τις μεσογειακές χώρες-παραγωγούς ελαιόλαδου. Το υπουργείο Εμπορίου της Τουρκίας, τον Αύγουστο 2023, ανέστειλε τις εξαγωγές ελαιόλαδου έως τον Νοέμβριο 2023 προκειμένου να διασφαλίσει τα αποθέματα, να τονώσει την εσωτερική κατανάλωση του προϊόντος και να περιορίσει νέες ανατιμήσεις. Υπενθυμίζεται πως η Τουρκία βιώνει πολύχρονες συνθήκες ακραίου πληθωρισμού. Παρόμοια μέτρα απαγόρευσης εξαγωγών ελαιολάδου διαβάζουμε πως προωθεί και το Μαρόκο.

Στο Παρατηρητήριο τιμών του Ινστιτούτου Ελιάς βλέπουμε πως έως και το Απρίλιο 2023 το ελαιόλαδο στην Ισπανία ήταν στα 5 ευρώ/κιλό, ενώ τον Σεπτέμβρη 2023 καταγράφεται στα 8,4 ευρώ/κιλό. Το υπουργείο Γεωργίας της Ισπανίας προβλέπει πως η παραγωγή ελαιόλαδου 2023-24 θα ανέλθει στους 765.300 τόνους, 15% αυξημένη από την προηγούμενη σεζόν 2022-23 (664.000 τόνοι) και 34% κάτω από τον μέσο όρο των τελευταίων τεσσάρων ετών. Μείωση 52% παρουσιάζουν τα αποθέματα συγκριτικά με τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Η ελληνική παραγωγή ελαιόλαδου της προηγούμενης σεζόν κινήθηκε μεταξύ 320.000 και 380.000 τόνων, ενώ η τρέχουσα αναμένεται να κλείσει στους 180- 200 χιλιάδες τόνους, με ορισμένες δυσοίωνες προβλέψεις να κάνουν λόγο για 160.000. Η μικρή βελτίωση της παραγωγικής εικόνας στην Ισπανία –μετά από δύο κακές χρονιές– ενδεχομένως θα συγκρατήσει την τελική τιμή στην αγορά. Ωστόσο αυτό δεν πρόκειται να φανεί πριν την άνοιξη του 2024. 

Οι υψηλές τιμές στα ράφια δεν αναμένεται να αποκλιμακωθούν άμεσα, ενώ η κυβέρνηση δείχνει απρόθυμη να παρέμβει στην «ελεύθερη αγορά» που εκμεταλλεύεται τις συγκυρίες και αισχροκερδεί. Η κλιματική αλλαγή φέρνει στο προσκήνιο την ανάγκη ενός σύγχρονου μοντέλου αγροτικής παραγωγής που θα συνυπολογίζει ενδεχόμενες απανωτές χρονιές ακαρπίας, δίχως η κοινωνία να είναι διαρκώς έρμαιο εμπόρων που θέλουν να καταγράψουν υπερκέρδη.

Πηγή: epohi.gr/article