Οι δημόσιες δαπάνες υγείας βρίσκονται στα όρια του 5% του ΑΕΠ από το 2019, ποσοστό από τα χαμηλότερα στην Ευρώπη. Το ποσοστό αυτό όμως έτσι και αλλιώς δεν αντανακλά αποκλειστικά δαπάνες για τις δημόσιες υπηρεσίες υγείας. Θυμίζω, π.χ., ότι από την πανδημία μέχρι και σήμερα υπάρχει η δυνατότητα ασθενείς δημόσιου νοσοκομείου να χειρουργούνται σε ιδιωτική κλινική ως επείγοντα επειδή υπάρχουν μεγάλες λίστες λόγω υποστελέχωσης του δημόσιου τομέα. Άρα ενώ καταγράφονται ως δημόσιες δαπάνες πάνε στα ταμεία του κερδοσκοπικού ιδιωτικού τομέα. Η επιλογή είναι ξεκάθαρη: αντί να καλυφθούν τα εξωφρενικά κενά υγειονομικού προσωπικού με νέες προσλήψεις δωρίζονται σημαντικοί πόροι στον ιδιωτικό τομέα. Οπότε η κυβέρνηση είναι όντως ικανοποιημένη γιατί εξυπηρετεί με θαυμαστή συνέπεια τα κερδοσκοπικά συμφέροντα στον τομέα των υπηρεσιών υγείας.

Υπάρχει και το άλλο επιχείρημα: «Αυτές είναι οι δημοσιονομικές δυνατότητες της χώρας, δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι άλλο». Πώς απαντά η Αριστερά σ' αυτού του είδους τη ρητορική;

Εφόσον αποδεχτούμε ότι η υγεία είναι ένα εμπορεύσιμο αγαθό τότε αποδεχόμαστε και το επιχείρημα αυτό περί δημοσιονομικών δυνατοτήτων. Εάν, αντιθέτως, ορίζουμε την υγεία ως κοινωνικό αγαθό και δικαίωμα, τότε εξ ορισμού την ανάγουμε ως κύρια προτεραιότητα μαζί με την παιδεία στον πολιτικό και οικονομικό σχεδιασμό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η αντίθεση μεταξύ των ΗΠΑ και της Κούβας. Οι ΗΠΑ έχουν την υψηλότερη αναλογία δαπανών υγείας ως τοις εκατό ΑΕΠ (το 2020 18,82%), ενώ και η Κούβα έχει από τα υψηλότερα επίσης ποσοστά (2020 12,49%), όπως δείχνει η έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας του 2023. Στις ΗΠΑ, το μεγάλο παράδεισο της κερδοσκοπίας, οι πόροι αυτοί κατευθύνονται στις ιδιωτικές επιχειρήσεις ενώ παράλληλα υπάρχουν πάνω από 30 εκατομμύρια ανασφάλιστοι. Στην Κούβα, όλοι αυτοί οι πόροι στηρίζουν το καλύτερο σήμερα δημόσιο σύστημα υγείας στον κόσμο με αποτέλεσμα η χώρα αυτή, αν και ανήκει στην ομάδα των φτωχότερων και υφίσταται μακροχρόνιο οικονομικό αποκλεισμό από ΗΠΑ και ΕΕ, να έχει σαφώς καλύτερους δείκτες υγείας από την παγκόσμια υπερδύναμη. Εν κατακλείδι, πόροι υπάρχουν αλλά κατευθύνονται με κριτήριο το κύριο χαρακτηριστικό του καπιταλισμού, την κερδοσκοπία.

Πόσο πειστική σάς ακούγεται η επιχειρηματολογία ότι τα χρήματα που θα καταβάλουν οι ασθενείς στα απογευματινά χειρουργεία θα καλύψουν «τρύπες» στα νοσοκομεία και γενικότερα στο ΕΣΥ;

Η σοβαρότητα αυτού του επιχειρήματος είναι αντίστοιχη με την εφαρμογή του στα ΑΕΙ και συγκεκριμένα στα μεταπτυχιακά με δίδακτρα. Το αποτέλεσμα θα είναι επίσης το ίδιο. Υποβάθμιση ποιότητας υπηρεσιών, ανάπτυξη κουλτούρας κερδοσκοπίας και κυριαρχία του ατομισμού. Καμία κάλυψη πραγματικών αναγκών του δημόσιου συστήματος παιδείας ή υγείας και πλήρης αποδιάρθρωσή τους. Η μόνη πραγματική απάντηση είναι η γενναία χρηματοδότηση των δημόσιων δομών υγείας και η προάσπιση του δικαιώματος πρόσβασης στις αντίστοιχες υπηρεσίες με αποκλειστικό κριτήριο τις ανάγκες για φροντίδα υγείας του λαού.

Ενώ υποτίθεται ότι διάγουμε εποχή οικονομικής ανάπτυξης, η κατάσταση με την υποχρηματοδότηση στα δημόσια νοσοκομεία φαίνεται ότι χειροτερεύει. Μήπως είναι και ζήτημα κυβερνητικών προτεραιοτήτων;

Αν και δεν καταλαβαίνω την έννοια της οικονομικής ανάπτυξης την περίοδο που –με καπιταλιστικά κριτήρια– η ελληνική οικονομία βρίσκεται στη χειρότερη θέση στην ΕΕ – προφανώς και είναι κυβερνητική επιλογή η υποχρηματοδότηση των δημόσιων υπηρεσιών υγείας. Στόχος είναι η αποδιάρθρωση, δυσφήμιση και απαξίωσή τους [πχ. λίστες αναμονής], ώστε να γίνει ευκολότερα αποδεκτή η αθρόα χρηματοδότηση του ιδιωτικού τομέα και η προβολή του ως τη μόνη λύση σε αυτή την κρίση.

Τι μάς δίδαξε η επιδημία του Covid ως προς τον τρόπο λειτουργίας και της χρηματοδότησης του δημοσίου συστήματος υγείας και ποιες χώρες της Ευρώπης φαίνεται ότι δουλεύουν προς τη σωστή κατεύθυνση;

Η επιδημία του Covid-19 βρήκε τις δημόσιες υπηρεσίες υγείας των περισσότερων χωρών σε αποδιάρθρωση ως συνέπεια των πολιτικών λιτότητας που εφαρμόζονται με ιδιαίτερη επιθετικότητα από την κρίση του 2008-09. Ανεπαρκής ετοιμότητα των υπηρεσιών δημόσιας υγείας για την έγκαιρη και έγκυρη ανίχνευση και επιτήρηση της πορείας της πανδημίας, έλλειψη μέσων προφύλαξης, αποδιαρθρωμένες υπηρεσίες Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας για τον έλεγχο της πανδημίας και την κάλυψη των αναγκών φροντίδας υγείας στην κοινότητα, υποστελεχωμένες και με ελλιπή υποδομή νοσοκομειακές υπηρεσίες, αναίσχυντη κερδοσκοπία των φαρμακευτικών εταιρειών εις βάρος του αποτελεσματικού εμβολιασμού του πληθυσμού, οδήγησαν σωρευτικά στα ήδη γνωστά, δραματικά για τη ζωή και την υγεία του πληθυσμού, αποτελέσματα. Δυστυχώς, η αυτονόητη σκέψη ότι η τραγική αυτή εμπειρία θα οδηγούσε στην ανατροπή των νεοφιλελεύθερων πολιτικών και στη αποφασιστική στήριξη των δημόσιων δομών αποδείχτηκε εκ των πραγμάτων απλώς αφελής. Εκτός από το παράδειγμα της Κούβας, όπου εκτός από την άψογη λειτουργία όλων των υπηρεσιών, οι υπάρχουσες υποδομές παρήγαγαν και το δικό τους εμβόλιο, η πανδημία χρησιμοποιήθηκε ως ευκαιρία περαιτέρω κερδοσκοπίας. Παράλληλα, δεν λαμβάνονται ριζικά μέτρα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της επόμενης πανδημίας.

Kαι μία τελευταία ερώτηση για το μισθολογικό των γιατρών: Ρεαλιστικά σε ποια επίπεδα θα πρέπει να φτάσει έτσι ώστε να ανακοπεί και το κύμα μετανάστευσης γιατρών σε ΗΠΑ και Ευρώπη;

Προφανώς οι μισθοί όλων των υγειονομικών δεν μπορεί να είναι παγωμένοι στα προ τριακονταετίας επίπεδα και απαιτείται μια πολιτική γενναίων αυξήσεων. Αυτή όμως δεν επαρκεί για την προσέλκυση νέων επαγγελματιών υγείας. Η συνεχής πολιτική αποδιάρθρωσης των δημόσιων υπηρεσιών υγείας που εφαρμόζεται τα τελευταία 15 χρόνια στο πλαίσιο των νεοφιλελεύθερων επιταγών της ΕΕ, έχει όντως δημιουργήσει αφόρητες συνθήκες εργασίας στους εναπομείναντες εργαζόμενους. Οπότε ακόμη και μια καλοπληρωμένη θέση εργασίας δεν αρκεί για να αρθούν οι απαράδεκτες ελλείψεις προσωπικού. Π.χ. μια κλινική που έχει 12 οργανικές θέσεις μιας ειδικότητας και σήμερα καλύπτονται μόνον οι 2 [και μάλιστα από εργαζόμενους κοντά στην ηλικία συνταξιοδότησης] δεν πρόκειται να προσελκύσει ένα νέο εργαζόμενο ακόμη και με υψηλές αποδοχές.

Με βάση τα παραπάνω, γίνεται, νομίζω, σαφές ότι το μόνο ρεαλιστικό βήμα απέναντι στην στρατηγική της ολοκληρωτικής καταστροφής των δημόσιων υπηρεσιών υγείας, είναι η ανάδειξη της υγείας ως πρωταρχικό αίτημα του αντικαπιταλιστικού κινήματος.

Η ολοκληρωτική καταστροφή των υποδομών υγείας της Παλαιστίνης από το φασιστικό καθεστώς του Ισραήλ με τη στήριξη από ΗΠΑ και ΕΕ αποτελεί μια σαφή επιλογή του σύγχρονου καπιταλισμού, με στόχο την αναπαραγωγή του κέρδους [αρχίζοντας από τις βιομηχανίες όπλων]. Είναι επείγουσα, λοιπόν, η ανάγκη διεύρυνσης του διεθνιστικού κινήματος αλληλεγγύης στον παλαιστινιακό λαό με επίκεντρο την υπεράσπιση της υγείας και στόχο την ανατροπή αυτού του απάνθρωπου συστήματος που οδηγεί στην καταστροφή.

Πηγή:  epohi.gr