Η δέκατη έβδομη τροποποίηση των Ποινικών Κωδίκων, που επιχειρείται από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, έχει προκαλέσει αντιδράσεις στον νομικό –και όχι μόνο– κόσμο, καθώς κάθε δημοκρατικός και ευαισθητοποιημένος πολίτης αντιλαμβάνεται ότι το σχέδιο νόμου επικαλείται μεν την επιτάχυνση και την ποιοτική αναβάθμιση της δικαιοσύνης, αλλά έχει μια απολύτως τιμωρητική κατεύθυνση με ιδεοληπτικά χαρακτηριστικά. Πρόσφατα, η Ολομέλεια των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδας αποφάσισε τη συνέχιση της αποχής από ποινικές δίκες, με βασικό αίτημα την έναρξη διαλόγου με το υπουργείο και για το ζήτημα αυτό, το οποίο όμως μοιάζει να μην απασχολεί το Μέγαρο Μαξίμου, όπως δεν απασχολεί και την επικαιρότητα.
Οι επιστημονικοί φορείς κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τις στρεβλώσεις και τις αβελτηρίες των επιχειρούμενων αλλαγών που θα πλήξουν περαιτέρω το κράτος δικαίου (αυτό που προχθές είχε την «τιμητική» του στο Ευρωκοινοβούλιο) και τα ανθρώπινα δικαιώματα, ενώ ορισμένες τροποποιήσεις είναι τόσο... πρωτότυπες, που δεν εφαρμόζονται σε καμία ευρωπαϊκή χώρα. Το Ινστιτούτο «Νίκος Πουλαντζάς» άνοιξε ακόμη μία φορά τον διάλογο για ένα μείζον ζήτημα, διοργανώνοντας την εκδήλωση «Από τον ποινικό εκσυγχρονισμό στον ποινικό λαϊκισμό», στην ΕΣΗΕΑ, την Τετάρτη 31 Ιανουαρίου, με καλεσμένους τέσσερις διακεκριμένους επιστήμονες, οι οποίοι, με καίριες επισημάνσεις και κατανοητά παραδείγματα, απέδειξαν ότι οι αλλαγές που προωθεί το υπουργείο όχι μόνο δεν θα συμβάλουν στην πρόληψη του εγκλήματος και την ταχύτερη απονομή δικαιοσύνης, αλλά οι δικαστικές αίθουσες θα συνεχίζουν να ασφυκτιούν και οι φυλακές θα είναι ακόμη πιο πλήρεις στο μέλλον.
Ιδεοληψία
Την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα εκδήλωση συντόνισε ο δημοσιογράφος Μιχάλης Ψύλλος, ο οποίος εξέφρασε τον προβληματισμό του για τον ρόλο της δημοσιογραφίας απέναντι σε ένα ζήτημα που δεν έτυχε της προβολής που θα έπρεπε. Εναν αντίστοιχο προβληματισμό, αλλά για τον δικό του κλάδο, εξέφρασε ο αντεισαγγελέας Αρείου Πάγου επί τιμή, Παναγιώτης Μπρακουμάτσος. Εχοντας διατελέσει πρόεδρος της Ενωσης Εισαγγελέων Ελλάδος, αλλά και μέλος της Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας (2019), αναρωτήθηκε γιατί η Ενωση Εισαγγελέων υιοθέτησε άμεσα τις προτάσεις της κυβέρνησης, παρ’ όλο που, όπως είπε, μέσα από αυτές υποβαθμίζεται ο ρόλος του εισαγγελέα και του δικαστή.
Ο κ. Μπρακουμάτσος εστίασε σε προβληματικές αλλά και αντιφατικές διατάξεις του σχεδίου νόμου. Υποστήριξε ότι επέρχεται ριζική τροποποίηση του θεσμού της υφ’ όρον απόλυσης, καθώς πλέον θα λαμβάνεται υπόψη η επικινδυνότητα του καταδικασθέντος, την οποία «ούτε ο Κώδικας του 1951 δεν περιέλαβε ως πρόβλεψη», αν και τέθηκε σε ισχύ αμέσως μετά τον Εμφύλιο. Οπως εξήγησε, «η έννοια της επικινδυνότητας θα πρέπει να περιγραφεί συγκεκριμένα, διαφορετικά ουδείς θα τύχει του ευεργετήματος της υφ’ όρον απόλυσης, αν έτσι θέλει το εκάστοτε Δικαστικό Συμβούλιο». Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στο άρθρο 215 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, στον οποίο προστίθεται η παρ. 5, σύμφωνα με την οποία δεν θα καλούνται πλέον στο ακροατήριο αστυνομικοί και λοιποί προανακριτικοί υπάλληλοι που έχουν καταθέσει στην προδικασία, αλλά μόνο θα αναγιγνώσκονται οι καταθέσεις τους. «Λυπάμαι γι’ αυτούς που αποφάσισαν αυτή τη διάταξη. Γυρίζουμε στη νομική απόδειξη και στον Μεσαίωνα», σχολίασε ο έμπειρος εισαγγελέας.
Για την παραπομπή υποθέσεων απευθείας στο ακροατήριο, χωρίς να απαιτείται πλέον βούλευμα Δικαστικού Συμβουλίου, ο κ. Μπρακουμάτσος τόνισε ότι θα προκαλέσει συσσώρευση υποθέσεων στα δικαστήρια και έθεσε το ερώτημα πώς το συγκεκριμένο μέτρο θα οδηγήσει σε επιτάχυνση της δικαιοσύνης, από τη στιγμή που το 50% των βουλευμάτων ήταν απαλλακτικά. «Αυτό το θέλανε οι εισαγγελείς;» αναρωτήθηκε και εξέφρασε τη λύπη του για τη στάση των συναδέλφων του. «Το Ποινικό Δίκαιο είναι πεδίο σύγκρουσης ιδεολογιών. Η αυστηροποίηση ή η αποκλιμάκωση της ποινικής καταστολής σίγουρα έχουν ένα ιδεολογικό πρόσημο και στη συγκεκριμένη τροποποίηση υπάρχει σαφέστατο ιδεολογικό πρόσημο αυστηροποίησης [...] Δεν θέλω να στοχοποιήσω κανέναν, δεν είναι προσωπικό το θέμα. Το ζήτημα είναι ότι οδηγούμαστε σε νομοθέτηση από ιδεοληψία, που είναι παθογένεια της ιδεολογίας», κατέληξε ο Π. Μπρακουμάτσος.
Μένουμε Ευρώπη... α λα καρτ
Πατώντας ΕΔΩ θα εμφανιστεί ολόκληρο το άρθρο.
