Πιάνοντας πουλιά στον αέρα

Η παρακολούθηση του εναέριου χώρου, μέσω ιστοσελίδων όπως το Ads-b Exchange, το Air Nav Radar και το Ads-b.nl,  είναι από τα λίγα (σχεδόν) δημόσια εργαλεία ερευνητικής δημοσιογραφίας που παρέχουν πρόσβαση σε κόσμους μυστικοπαθείς κι απρόσιτους: ιδιωτικά τζετ ολιγαρχών, μυστικές διπλωματικές επισκέψεις προεδρικών αεροπλάνων και στρατιωτικά αεροσκάφη που πετούν πάνω απ’ τα κεφάλια μας πραγματώνοντας τον σύγχρονο απομακρυσμένο πόλεμο σε κάθε γωνιά του πλανήτη.

Για την ομάδα του Reporters United, που αριθμεί πλέον τρεις δημοσιογράφους δεδομένων, η κατανόηση της μεθοδολογίας των πτήσεων ήταν εδώ και καιρό στο εύρος των ενδιαφερόντων μας και η συγκυρία του κλιμακούμενου πολέμου από αέρος έμοιαζε ιδανική ευκαιρία εξάσκησης.

Έτσι, ενόσω τα βομβαρδιστικά αεροσκάφη του Ισραήλ και των ΗΠΑ έκαναν τον γύρο της Γης για να επιτεθούν στο Ιράν, υποπτευόμασταν ότι οι ουρανοί της ανατολικής Μεσογείου κάθε άλλο παρά καθαροί θα ήταν.

Πράγματι, το Σάββατο 21 Ιουνίου, περνούσα το χρόνο μου κλικάροντας μικρά αεροπλανάκια πάνω απ’ τον χάρτη της Ελλάδας στην ιστοσελίδα Ads-b Exchange, όταν εντόπισα το στρατιωτικό C-130 με ισραηλινή σημαία να πλησιάζει το αεροδρόμιο Ελ. Βενιζέλος. Τι γύρευε η Ισραηλινή Πολεμική Αεροπορία στην Αθήνα εν μέσω πολέμου;

Τις επόμενες μέρες η ομάδα του Reporters United παρακολούθησε συστηματικά τις ιστοσελίδες εναέριας κυκλοφορίας για να ανακαλύψουμε ότι η συγκεκριμένη πτήση δεν ήταν μεμονωμένο γεγονός αλλά μέρος ενός ύποπτου πάρε - δώσε μεταξύ Αθήνας και μιας απ’ τις πιο διαβόητες στρατιωτικές βάσεις του Ισραήλ: του Χατζόρ.

Το ισραηλινό στρατιωτικό αεροσκάφος τύπου C-130J αναχωρεί από την Αθήνα για το Χατζόρ το Σάββατο 21 Ιουνίου 2025. Είναι μία από τις 15 πτήσεις που έλαβαν χώρα στο διάστημα 15 ώς 24 Ιουνίου, παράλληλα με τις επιθέσεις Ισραήλ και ΗΠΑ κατά Ιράν.

Οι ύποπτες πτήσεις και το άγνωστο φορτίο

Το Χατζόρ βρίσκεται στο κεντρικό Ισραήλ, δίπλα στην πόλη Ασντόντ και περίπου 30 χιλιόμετρα από το βόρειο άκρο της Λωρίδας της Γάζας.

Αποτελεί κέντρο του στόλου των ισραηλινών ντρόουν που χρησιμοποιούνται στη Γάζα (πηγές εδώ και εδώ), στεγάζει μέρη των αντιπυραυλικών συστημάτων «Σφενδόνα του Δαβίδ» («David’s Sling») και «Σιδηρούς Θόλος» («Iron Dome»)· εκεί εκπαιδεύονται οι ισραηλινοί πιλότοι στα F-15 και F-16, από εκεί πέταξαν τα ισραηλινά αεροσκάφη που βομβάρδισαν τα κεντρικά της Χεζμπολάχ στον Λίβανο, σκοτώνοντας τον ηγέτη της Χασάν Νασράλα, ενώ ήδη από το 2021 είναι η βάση του Κοινού Κέντρου Επιχειρήσεων (Combined Joint Operations Center - CJOC) ΗΠΑ - Ισραήλ. Γι’ αυτό άλλωστε η συγκεκριμένη βάση έχει αποτελέσει στόχο τόσο της Χεσμπολάχ όσο και του Ιράν.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το τάιμινγκ των συνεχόμενων δρομολογίων. Η πρώτη πτήση πραγματοποιήθηκε στις 15 Ιουνίου, δύο μέρες μετά την επίθεση του Ισραήλ στο Ιράν, ενώ η τελευταία στις 24 Ιουνίου, δύο μέρες μετά την επίθεση των ΗΠΑ σε τρεις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις. Στο διάστημα αυτό, τα ισραηλινά C-130 έρχονταν στην Αθήνα μία με δύο φορές την ημέρα, παρέμεναν για λίγες ώρες και αναχωρούσαν πάλι για το Χατζόρ.

Το τι ή ποιους μετέφεραν τα ισραηλινά  C-130 από ή προς την Αθήνα παραμένει άγνωστο καθώς τόσο η ελληνική κυβέρνηση όσο και η ισραηλινή πρεσβεία αρνήθηκαν να δώσουν εξηγήσεις.

 Δάφνη Καράβολα, Ερευνήτρια ανοιχτών πηγών και χαρτογράφος

Κωνσταντίνα Μαλτεπιώτη, Δημοσιογράφος δεδομένων