Απ'ότι μαθαίνουμε οι γνώμες που κυκλοφορούν για το ρόλο του διευθυντή που ασκεί, τόσο μέσα από τη σχολική κοινότητα του λυκείου όσο κι έξω απ'αυτή, είναι ως επί το πλείστον εγκωμιαστικές. Να πούμε επίσης ότι το 3ο Λύκειο, βρίσκεται δίπλα από το πάρκο του Σελεπίτσαρη. Αυτό σημαίνει ότι αν μπεις μέσα στον χώρο αυτό, η πόλη χάνεται από τα μάτια σου. 

Στ. Σε σχέση με την ενδοσχολική βία τι;

Μακ. Κάναμε έρευνα και για το θέμα της ενδοσχολικής βίας. Η αλήθεια είναι ότι έτσι όπως λειτούργησε φέτος μέσα από προγράμματα ΕΣΠΑ κ.λπ., φαίνεται ότι έγινε στη μόδα το να αποδείξουμε κι εμείς ότι δεν έχει το κάθε σχολείο ενδοσχολική βία και επομένως ούτε ο διευθυντής, ούτε οι καθηγητές έχουν ευθύνη γι αυτό. Υπάρχουν όμως μορφές βίας οι οποίες δεν καταγράφονται. Και θα ήθελα να μείνουμε λίγο σ’ αυτό το κομμάτι. Το θέμα της εφηβικής κατάθλιψης, το θέμα των νευρώσεων που τείνουν να γίνουν ψυχώσεις αργότερα, το θέμα των σχέσεων και της ουσιαστικής επικοινωνίας μεταξύ των μαθητών, το θέμα της έλλειψης ψυχαγωγίας κ.λπ. Να φέρω ένα παράδειγμα: Με το νέο πρόγραμμα για το νέο λύκειο, μειώνεται η γυμναστική στη Β΄ Λυκείου από 2 ώρες σε μία. Παιδιά τα οποία είναι στην ανάπτυξη, βράζει το αίμα τους, φτάνουν στο σημείο να μην κινούνται καθόλου. Να έχουν σαν κύριο στόχο το πώς θα πετύχουν καλύτερες βαθμολογίες για να μπουν αργότερα σε μία καλή σχολή μήπως κάνουν «το» επιτυχημένο επάγγελμα. Μπορεί να έβαλαν και τη γυμναστική για ευνόητους λόγους να  μετράει στον Μ.Ο. βαθμολογίας μαζί με τα γραπτά εξεταζόμενα μαθήματα, δηλαδή να έχουν υψηλό Μ.Ο. για να μη χάνουν τη χρονιά τους, αλλά επί της ουσίας, δηλαδή εάν αυτά τα παιδιά γυμνάζονται, το εάν έχουν μια ισορροπημένη διατροφή, το εάν εκτονώνουν δημιουργικά την ενέργεια της ηλικίας τους, δεν ενδιαφέρει κανέναν ή για να το πούμε πιο σωστά, δεν ενδιαφέρει τους περισσότερους, τουλάχιστον αυτούς που προγραμματίζουν και εφαρμόζουν τέτοια προγράμματα, χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τους τις πραγματικές ανάγκες των παιδιών αυτής της ηλικίας. Θα έλεγα δηλαδή ότι πολλοί άνθρωποι που αποφασίζουν για μας χωρίς εμάς, πράγμα που είναι γεγονός και χωρίς να ξέρουν την ελληνική πραγματικότητα. Το ότι πήγα εγώ στο εξωτερικό και χρησιμοποίησα κάποιους δείκτες είτε για την αξιολόγηση, είτε για κάποια μαθήματα κ.α. και τους μεταφέρω στην Ελλάδα, δεν λέει τίποτα. Εδώ έχουμε σαν χώρα την ιδιαιτερότητά μας, την ιδιοσυστασία μας, το δικό μας κλίμα, τις ιδιαίτερες συνθήκες, έχουμε μία ανάπτυξη «εν υπαναπτύξει» όπως είχε πει ο Φίλιας κάποτε, συνεχίζουμε μία νόθα αστικοποίηση, έχουμε γίνει περισσότερο μικροαστοί από άλλες χώρες οι οποίες είχαν μεγάλη ανάπτυξη οικονομική, που σημαίνει ότι έχουμε κάποιες ιδιαιτερότητες, κάποιες ανεπάρκειες, όπως και κάποια θετικά. Το θέμα του ότι ενθουσιαζόμαστε πολύ εύκολα, το ότι έχουμε κρατήσει κάποιες αξίες σημαντικές μέσω της οικογένειας, το ότι είμαστε πολύ πιο εκδηλωτικοί, είμαστε πολύ πιο εύκολοι στο θέμα της διασκέδασης & της ψυχαγωγίας και έτσι ξεπερνάμε πολλά προβλήματα, λειτουργεί το κλίμα, ο ήλιος, όλα αυτά. Μια ιδιαιτερότητα δηλαδή ως χώρα και με τα θετικά και με τ’ αρνητικά της. Δεν μπορείς λοιπόν να εφαρμόσεις συστήματα τα οποία δυστυχώς σε πολλές χώρες έχουν αποτύχει κιόλας. Αντί δηλαδή να δούμε τις συνέπειες της εφαρμογής αυτών των συστημάτων σε άλλες χώρες και να προβληματιστούμε απ’ αυτό, δημιουργώντας ένα εκπαιδευτικό σύστημα πιο ουσιαστικό, όχι προσανατολισμένο στις εξετάσεις, αλλά στον ίδιο τον άνθρωπο, στην προσωπικότητάς του, στην ικανοποίηση των βασικών του αναγκών, στα ενδιαφέροντά του, στο να μάθει πώς να μαθαίνει δηλαδή στη μεθοδολογία. Γιατί οι γνώσεις είναι απέραντες (βομβαρδιζόμαστε από παντού, διαδίκτυα, εφημερίδες, περιοδικά), πληροφορίες παίρνουμε πολλές. Το πρόβλημα λοιπόν δεν είναι αν ο μαθητής μπορεί να κάνει χρήση του Η/Υ, το θέμα είναι να διαπιστώνει την αξία χρήσης του Υπολογιστή, να συστηματοποιεί αυτή τη γνώση και μέσα από τις δικές του μηχανές αναζήτησης να μάθει να προσεγγίζει την αλήθεια. Υπάρχει για παράδειγμα η Wikipedia που μας δίνει πάμπολλες πληροφορίες που δεν σημαίνει ότι αποτελούν μια διαπιστωμένη γνώση, αφού οποιοσδήποτε μπορεί να συμπληρώσει τα λήμματα. Εδώ μπαίνει το θέμα του διαδικτύου και της αναζήτησης αλλά και της αξιοπιστίας της γνώσης. Και εδώ πρέπει να σημειωθεί η εξάρτηση αρκετών παιδιών από τον υπολογιστή, ένα επιπλέον σύγχρονο πρόβλημα που πρέπει να μας απασχολήσει.  Επίσης οι μηχανισμοί αναζήτησης της γνώσης είναι ένα πολύ σοβαρό ζήτημα. Όλα αυτά  λειτουργούν υποσυνείδητα, δεν είναι αποτέλεσμα μιας ουσιαστικής επικοινωνίας είτε μέσα στην τάξη σ' ένα σχολείο, είτε σε μια γειτονιά σε επίπεδο κοινωνίας, είτε μέσα σε ένα σύλλογο αλλά έχουμε έναν απρόσωπο τρόπο προσέγγισης μιας γνώσης που, ούτε είναι ελεγμένη ως προς την αξιοπιστία της, ούτε έγκυρη και δυστυχώς, πολλές φορές, είναι κατευθυνόμενη από μεγάλα κέντρα και μηχανισμούς τα οποία λειτουργούν μέσω της προπαγάνδας και όχι μόνο για εμπορικούς σκοπούς, πολλές φορές ακόμα και για ξέπλυμα χρήματος. Έχουμε νέα φαινόμενα παραβατικότητας με τα οποία έχουν άμεση ή έμμεση εξοικείωση τα παιδιά. Αυτό μπορούμε να το παρατηρήσουμε και στο χώρο της πολιτικής, στο χώρο του αθλητισμού, αλλά και σε πολλούς άλλους χώρους.

Στ.  Ας επανέλθουμε πάλι στα "δημοτικά". Ποια νομίζεις ότι θα έπρεπε να είναι η προτεραιότητα για την παιδεία της νέας δημοτικής αρχής, πέρα βέβαια από τις βασικές αρμοδιότητες των δήμων όπως της κατανομής των χρημάτων, των επισκευών κ.λπ.

Μακ. Δεν θα πρέπει να περιοριστούμε αποκλειστικά στις τυπικές αρμοδιότητες ενός δήμου… Πρέπει ν’ αναζητήσουμε τους τρόπους ουσιαστικής λειτουργίας ενός δήμου σε σχέση με τις ανάγκες των πολιτών. Και επειδή πολίτες, πέρα από τους γονείς τους, είναι στο σχολείο και οι ίδιοι οι μαθητές, θα πρέπει ανοίγοντας το σχολείο στην κοινωνία και με μια καλή συνεργασία να ικανοποιούνται αυτές οι βασικές ανάγκες που είπαμε προηγουμένως. Για παράδειγμα η συνεργασία με την Κοινωνική Υπηρεσία του Δήμου. Παρουσιάζονται πολλά φαινόμενα δυσλεξίας, τραυλισμού, μαθησιακών δυσκολιών. Θα μπορούσε η συνεργασία αυτή σαν ένα πρώτο βήμα τουλάχιστον να ανοίξει δρόμους σε προσωπικά και κοινωνικά αδιέξοδα.

Στ. Απ' ότι γνωρίζω, η δυσλεξία αντιμετωπίζεται στην προσχολική και την πρώτη σχολική ηλικία.

Μακ.  Κάτω από αυτή την αναγκαιότητα, θα μπορούσε ίσως να λειτουργήσει ένα τέτοιο πρόγραμμα και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

Στ. Υπάρχει συνεργασία με τη σχολική ψυχολόγο του Δήμου;

Μακ. Ναι φυσικά, έχω παραπέμψει μαθητές & γονείς στη σχολική ψυχολόγο. Κλείνονται και ραντεβού. Το πρόβλημα είναι ότι αυτά γίνονται πρωινή ώρα. Πέρυσι είχαμε και σχολή γονέων στο σχολείο. Δυστυχώς λίγοι μόνο γονείς μπόρεσαν να παρακολουθήσουν αλλά γενικά πήγε καλά. Να πω ότι φέτος για πρώτη φορά στο Λύκειο ενεργοποιήσαμε στην περίπτωση μαθητή μας έναν νέο θεσμό που έρχεται από το ΚΕΔΥ, την «παράλληλη στήριξη», δηλαδή τη συνύπαρξη καθηγητή και ειδικού παιδαγωγού στο σχολείο… Όπως καταλαβαίνεις είναι κάτι καινούριο και για τους εκπαιδευτικούς. Στην ιδέα ότι θα υπάρχει ταυτόχρονα και κάποιος άλλος μέσα στην τάξη, πως θα κάνεις εσύ το μάθημά σου; Δεν είναι εύκολο, επομένως χρειάζεται ενημέρωση, κατάρτιση του εκπαιδευτικού. Βέβαια η παράλληλη στήριξη δεν αφορά όλα τα μαθήματα, αλλά τα μαθηματικά και τα φιλολογικά. Όμως τις υπόλοιπες ώρες τι θα γίνεται; Υπάρχει ένα πρόβλημα. Όταν κάποιοι καθηγητές δεν τα καταφέρνουν, προσπαθούν ν’ αξιολογήσουν συμπεριφορές και όχι επιδόσεις. Αυτό είναι ένα μεγάλο πρόβλημα. Πολλοί άνθρωποι επηρεάζονται από την εξωτερική εικόνα και τη συμπεριφορά του άλλου, λίγοι θα μπουν στη διαδικασία να δουν παραπέρα. Βέβαια όλα αυτά είναι μια αλυσίδα και φαντάζουν πολύ δύσκολα όταν έχεις 27 & 30 μαθητές στην τάξη.

Στ. Σε σχέση με την αξιολόγηση συμπεριφορών και κρίσεων ανάμεσα στους μαθητές, ήθελα να μάθω κυρίως αν υπάρχουν ρατσιστικές συμπεριφορές.

Μακ.  Ήθελα να μοιραστώ μαζί σας κάτι που μου έχει κάνει τρομερή εντύπωση. Τον υψηλό βαθμό ευαισθητοποίησης των μαθητών ιδίως σε ζητήματα φτώχειας, μαθησιακών και άλλων προβλημάτων. Το ότι έχουμε καλά παιδιά νομίζω οφείλεται και στην οικογένεια αλλά και σε άλλα θέματα. Για παράδειγμα τα παιδιά που είναι περισσότερο καλλιεργημένα συμμετέχουν με προθυμία στις δραστηριότητες του σχολείου, έτσι ευαισθητοποιούνται ακόμα περισσότερο και λειτουργούν ως παράδειγμα για τους συμμαθητές τους. Επίσης όσο και να σου φαίνεται παράξενο οφείλεται και στο ρόλο της εκκλησίας. Παιδιά π.χ. τα οποία συμμετέχουν σε πρωτοβουλίες της ενορίας ανθρωπιστικού, πολιτιστικού και κοινωνικού περιεχομένου (σε χορωδίες κλπ)… Σημαντικό είναι ο καθένας να παίζει έναν ρόλο και μέσα απ’ αυτό το ρόλο να βγάζει τον εαυτό του και τα συναισθήματά του.

Στ. Υπάρχουν εθελοντικές ομάδες στο σχολείο σας;

Μακ. Είχαμε και έχουμε εθελοντικές ομάδες που λειτουργούν με την παρακίνηση κάποιων ευαισθητοποιημένων εκπαιδευτικών. Μάλιστα εφαρμόσαμε και το θεσμό της ανταλλαγής, όπου μαζεύαμε όσα αντικείμενα θεωρούσαμε περιττά, είτε σχολικά είδη είτε άλλα που περίσσευαν, σ' ένα χώρο που είχαμε δημιουργήσει. Εκεί σε τακτά χρονικά διαστήματα και ανάλογα με τις ανάγκες που είχε ο καθένας μπορούσε να κάνει άμεσες ανταλλαγές, χωρίς να υπάρχει αντίτιμο. Μια έμμεση μορφή ανακύκλωσης, ας πούμε. Εδώ υπήρχε συνεργασία με την εκκλησία, αλλά και με το Δήμο. Τα Χριστούγεννα και το Πάσχα, είχαμε μαζέψει αρκετά αντικείμενα. Ήταν εντυπωσιακή η συμμετοχή και η ανταπόκριση των παιδιών, που δείχνει την ευαισθητοποίησή τους. Αυτό, χωρίς να παινέψουμε το σχολείο μας, δείχνει όμως ότι έχουμε πετύχει κάποιους βασικούς στόχους που έχουμε βάλει.

Είχαμε μείνει λοιπόν στα νέα φαινόμενα τα οποία θα πρέπει ν’ αντιμετωπίσουμε από κοινού με το Δήμο. Θα πρέπει να τονίσουμε ότι εκτός από τα οικονομικά και τις φθορές, μπορούμε να δούμε μαζί και πολύ λεπτά ζητήματα όπως είναι το θέμα του φασισμού που αναπτύσσεται κατά κόρον στις λαϊκές γειτονιές. Δεν είναι τυχαία η ανάπτυξη του φασισμού σ’ αυτές γιατί είναι πιο ευάλωτες στη δημιουργία τέτοιου είδους πρωταγωνιστών, οι οποίοι γεννιούνται περισσότερο από αντίδραση.

Στ. Να μην ξεχνάμε ότι τώρα συμπληρώθηκε και ένας χρόνος από τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, δολοφονία που έγινε σε γειτονιά στα όρια του σχολείου σας. Φιλοξενήσατε και μια συναυλία στο σχολείο σας στα πλαίσια των αντιφασιστικών εκδηλώσεων.

Μακ.  Πράγματι διεξήχθηκε στον προαύλιο χώρο του σχολείου αντιφασιστική συναυλία με τη συμμετοχή σημαντικών καλλιτεχνών όπως Μποφίλιου, Δεληβοριάς, Βελεσιώτου, Ενκαρδία, κ.ά.  Ο Παύλος Φύσσας ήταν μαθητής του σχολείου μας στην Α΄ Λυκείου και… δεν νομίζω ότι είχε και τις καλύτερες αναμνήσεις από το σχολείο μας κι αυτό γιατί το σχολείο δεν μπόρεσε να του δώσει αυτό που ζήταγε, δεν μπόρεσε να ανταποκριθεί στις ανάγκες του…. Αυτό φάνηκε από το ότι στη συνέχεια στράφηκε στη Μουσική στην οποία δόθηκε ολοκληρωτικά. Είναι αυτό που λέγαμε προηγουμένως ότι αν θέλουμε ν’ αλλάξουμε την πραγματικότητα, θα πρέπει να λειτουργήσουμε σ’ ένα διαφορετικό σχολείο. Επομένως σε φαινόμενα όπως ο νεοναζισμός θα πρέπει να δημιουργήσουμε ουσιαστικές αντιστάσεις μέσα από τη δημοκρατία, την ανθρώπινη επικοινωνία, την ανθρώπινη δημιουργία, μέσα από τον πολιτισμό των νέων ανθρώπων, που στο ταξίδι αυτό θα βρουν νόημα στη ζωή τους. Μέσα ακόμη από την ιστορική αλήθεια!! Πολλές φορές έχουμε δείξει ταινίες ή ντοκιμαντέρ όπου φαίνονται οι τραγικές συνέπειες του Ναζισμού για την ανθρωπότητα αλλά και το πως εμφανίσθηκαν αυτά τα φαινόμενα σε συνθήκες οικονομικής κρίσης, μέσω του Γκαιμπελισμού και της προπαγάνδας… Πρόσφατα στο Θέατρο «Αντώνης Σαμαράκης» η θεατρική μας ομάδα, στα πλαίσια των αντιφασιστικών εκδηλώσεων του δήμου μας, έπαιξε 4 μονόπρακτα από το έργο του Μπρεχτ «Τρόμος και Αθλιότητα του Γ΄ Ράιχ».  Ένα έργο που ανεβάσαμε στο σχολείο ένα χρόνο πριν τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα και που δυστυχώς ξανάγινε επίκαιρο…

Στ.  Αλήθεια ποιο είναι το προφίλ των πρωταγωνιστών των φασιστικών φαινομένων;

Μακ. Η αλήθεια είναι ότι τα άτομα αυτά τα οποία πρωταγωνιστούν σε τέτοιες ομάδες ή λειτουργούν μεμονωμένα με τέτοιες ιδέες είτε φασιστικές είτε ρατσιστικές, έχει αποδειχθεί ότι είναι άτομα ανεπαρκή όσον αφορά κυρίως την ισορροπία που έχουν  στη σχέση τους και την επαφή τους με τους άλλους. Έχουν δηλαδή προβλήματα επικοινωνίας. Αυτή για μένα είναι η πλέον βασική αιτία. Μια δεύτερη αιτία που συντείνει σ’ όλα αυτά είναι ότι, επειδή έχουν πρόβλημα με την επικοινωνία και πολλές φορές κλείνονται στον εαυτό τους, με όλες τις αρνητικές συνέπειες που αυτό μπορεί να επιφέρει, οδηγούνται σε συμπεριφορές οι οποίες είναι αποσπασματικές σε σχέση με τα φαινόμενα. Για παράδειγμα μπορούν να μπουν σε μία ομάδα και ν’ αποκτήσουν περιεχόμενο γιατί μέχρι τότε δεν είχαν ρόλο. Αυτό μπορεί να συμβαίνει με οργανωμένες ομάδες, με τους χούλιγκανς, με ακροδεξιές οργανώσεις κ.λπ. Δεν στέκονται τόσο στο ιδεολόγημα που έχει αυτή η ομάδα, όσο σε μία οργανωμένη δράση που μέσα από αυτή αποκτά ο ίδιος πρωταγωνιστικό ρόλο. Αυτό είναι το στοιχείο που εμείς πρέπει ν’ αντιμετωπίσουμε και να προλάβουμε όσον αφορά τους νέους ανθρώπους. Όταν ένας νέος άνθρωπος αισθάνεται ευτυχισμένος μ’ αυτό που είναι και φυσικά με αυτό που δημιουργεί με τον συμμαθητή του με την παρακίνηση ή το παράδειγμα του δασκάλου του κ.λπ. δεν θα καταφύγει σε τέτοιες ομάδες. Θέλω να πω ότι δεν γεννιέται κάποιος ρατσιστής, αλλά γίνεται μέσα από κάποιες διαδικασίες. Και μάλιστα δεν φτάνει απευθείας στο ακραίο σημείο, του να χρησιμοποιήσει βία, αλλά σίγουρα έχει περάσει από κάποια στάδια. Από τα στερεότυπα στην προκατάληψη και από την ξενοφοβία στο ρατσισμό, κ.ο.κ. Είμαστε υποχρεωμένοι κάθε φορά με όπλο τη γνώση αλλά και την αγάπη για τον συνάνθρωπο να τα εντοπίζουμε στο ξεκίνημά τους και να τα εξαλείφουμε…

Στ.  Πως θα γίνει αυτό; Ποιούς παράγοντες μπορούμε να βάλουμε στον αντίποδα αυτής της κατάστασης;

Μακ.  Όπως είπα και πριν, θέλουμε ένα σχολείο διαφορετικό και όχι ένα Νέο Λύκειο όπως αυτό που παρουσιάστηκε φέτος, δηλαδή με νέο περιτύλιγμα αλλά με υλικά χρονοντούλαπου... Το διαφορετικό σχολείο, που χρειαζόμαστε θα μπορεί μέσα από δραστηριότητες διαφορετικού χαρακτήρα όπως καλλιτεχνικές, αθλητικές δραστηριότητες, μέσα από μορφές αλληλεγγύης, ν’ αναπτύσσει μορφές ουσιαστικής επικοινωνίας. Ένα τέτοιο σχολείο όντως μπορεί να λειτουργήσει προληπτικά απέναντι σ’ αυτό το φαινόμενο. Έτσι έρχεται ως ομαλή συνέχεια το άνοιγμα του σχολείου στην κοινωνία, σε σχέση με το Δήμο και την τοπική κοινωνία. Δηλαδή ο Δήμος θα μπορούσε να πρωτοστατήσει σ’ ένα φεστιβάλ νεολαίας όπως γινόταν πριν από χρόνια στο Δήμο μας. Μέσα από δραστηριότητες καλλιτεχνικού χαρακτήρα όχι τόσο για να δείξει ότι κάνει έργο αλλά για να προσεγγίσει επί της ουσίας, να φιλοξενήσει και ν’ αγκαλιάσει όλες αυτές τις συμπεριφορές που έχουν ανάγκη οι νέοι να δείξουν. Δηλαδή την αγάπη τους για τη μουσική, για το θέατρο, για τη ζωγραφική για τον κινηματογράφο, καθώς και την ανάγκη των νέων ανθρώπων για ουσιαστική επικοινωνία μέσα από τη διαφορετική προσωπικότητα του καθενός. Μ’ αυτόν τον τρόπο δημιουργείς μια δικλείδα ασφαλείας ενάντια σε ρατσιστικά φαινόμενα. Μ’ αυτόν τον τρόπο μπορεί κάποιος να κατανοήσει ότι η επαφή με το διαφορετικό βοηθάει τον καθένα μας να γνωρίσει έναν άλλον πολιτισμό. Μέσα από τη φαινομενική σύγκριση των πολιτισμών δεν επέρχεται η σύγκρουση αλλά κυρίως η σύνθεση. Με τον τρόπο αυτό δεν επέρχεται απλά η ενσωμάτωση αλλά η ανάδειξη του διαφορετικού και του καινούριου. Αυτό περνάει σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας, σε κάθε μορφή δημιουργίας αλλά και στις σχέσεις των ανθρώπων και αυτό είναι το πιο σημαντικό.

Στ. Από την μέχρι τώρα εμπειρία σου, θα ήθελα να μας ανέφερες δύο γεγονότα από την εκπαιδευτική σου δραστηριότητα. Ένα, ας πούμε, ρατσιστικής συμπεριφοράς και ένα άλλο που να βρίσκεται στον αντίποδά του. 

Μακ.  Θα αναφέρω ένα παράδειγμα που περικλείει και τα δύο. Πριν από αρκετά χρόνια κάναμε ένα πολιτιστικό πρόγραμμα βιωματικής εκπαίδευσης (1993-4) ερευνώντας τον Ποντιακό Ελληνισμό με αφορμή την παλιννόστηση χιλιάδων Ελληνοποντίων στη χώρα μας. Τα παιδιά που συμμετείχαν (γύρω στα 25) χωρίς να έχουν καμία σχέση με τον Ποντιακό Ελληνισμό μέσα από το Πρόγραμμα γνώρισαν την ιστορία αλλά και τον πολιτισμό των Ποντίων, παράλληλα και τις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν οι παλιννοστούντες. Ερευνώντας σε βιβλιοθήκες, μουσεία, πολιτιστικούς συλλόγους, κέντρα συγκέντρωσης ή καλύτερα υποδοχής των Ελληνοποντίων, σε παζάρια και γιορτές ή πανηγύρια, σε χώρους δηλαδή που γνώρισαν από κοντά το ξένο και διαφορετικό γι’ αυτούς. Σε μια λοιπόν από τις εξορμήσεις μας, στο παζάρι του Πειραιά, κάποια μαθήτρια που συμμετείχε στο ρεπορτάζ και τις συνεντεύξεις της ομάδας, διαπίστωσε ότι της είχαν κλέψει το πορτοφόλι της… Όταν σε λίγο συνελήφθη ο κλέφτης από κάποιον αστυνομικό, η απογοήτευση γι’ αυτήν αλλά και όλη την ομάδα ήταν μεγάλη, αφού ήταν ένας απ’ αυτούς που υποστήριζε το δίκιο τους, ήταν ένας νεαρός Ρωσοπόντιος όπως καθιερώθηκε κοινωνικά ο όρος. Το εντυπωσιακό ήταν ότι η μαθήτρια δεν ζήτησε τη δίωξη του νεαρού, αν και η καθεστηκυία λογική επέβαλε κάτι τέτοιο επιβεβαιώνοντας το αρνητικό στερεότυπο γι’ αυτούς τους ανθρώπους. Κι όμως δεν το έκανε από τη μεριά της δίνοντας ένα μάθημα σε όλους μας..!        

Στ. Να πούμε λίγο και για το προφίλ του σχολείου σας. Πόσους μαθητές και καθηγητές έχετε κ.λπ.;

Μακ.  Έχουμε 330 μαθητές, 35 περίπου καθηγητές. Έχουμε αρκετούς μόνιμους καθηγητές με διαφορετικές ειδικότητες.  Εκτός από τον Λυκειάρχη, έχουμε δύο Υποδιευθυντές στο σχολείο τον κ. Περιμένη και την κα.Βικελή.  Έχουμε ένα καλό κτίριο, συγκριτικά πάντα με τα άλλα σχολεία, σε καλή περιοχή αφού είμαστε δίπλα στο Πάρκο Σελεπίτσαρι και επομένως είμαστε λίγο ευνοημένοι ως προς αυτό. Αυτό δε σημαίνει βέβαια ότι δεν χρειάζεται προσπάθεια για τη συντήρησή του. Το διατηρούμε πάρα πολύ καθαρό και αυτό οφείλεται όχι μόνο στην αξιόλογη καθαρίστρια που έχουμε αλλά και στους μαθητές μας, που σέβονται το χώρο. Δυστυχώς δεν έχουμε σχολικό φύλακα κι αυτό θέτει σε κίνδυνο το έμψυχο δυναμικό του σχολείου μας. Η κατάργηση του θεσμού του σχολικού φύλακα έρχεται να επιβεβαιώσει ότι αυτοί που αποφασίζουν για εμάς που ζούμε άμεσα τη σχολική πραγματικότητα βρίσκονται μακριά απ’ αυτήν… Σχολικός φύλακας δεν σημαίνει ν' ανοίγεις και να κλείνεις μια πόρτα.  Η κυρία Γεωργία που είχαμε ως σχολικό φύλακα γνώριζε όλα τα παιδιά και τις ιδιαιτερότητές τους και φυσικά την ήξεραν και εκείνα. Πολλές φορές χρειάστηκε να υπερβεί το ωράριό της. Βοήθησε το σχολείο σε δύσκολες περιπτώσεις. Δυστυχώς αυτός ο θεσμός χάθηκε. Το πρόβλημα αυτό τώρα προστίθεται πάνω στα υπόλοιπα, οικονομικά, αξιολογήσεις, γραφειοκρατία κ.α.

Να πω ότι έχουμε καλά παιδιά στο σχολείο. Στο σχολείο έχουμε έναν εσωτερικό κανονισμό (4-5 σελίδες) με τις βασικές αρχές και αξίες του σχολείου μας και τον τρόπο λειτουργίας, πολύ ενημερωτικό και χρήσιμο για μαθητές και καθηγητές. Ήταν μια πρωτοβουλία δική μου που εφαρμόστηκε πριν από 3 χρόνια και στην οποία βοήθησαν ορισμένοι συνάδελφοι. Δίνουμε μεγάλη προτεραιότητα σε θέματα επικοινωνίας ενάντια σε ρατσισμό, φασισμό, προσπαθούμε να λειτουργούμε όλοι σαν ομάδα στα  πλαίσια της αλληλεγγύης, δίνουμε έμφαση στις δραστηριότητες καλλιτεχνικές, αθλητικές κ.λπ.. Το σχολείο μας φέτος είχε πάρα πολλές διακρίσεις σε όλους αυτούς τους τομείς και σε επίπεδο καθηγητών ως πρωτοπόρων εκπαιδευτικών (π.χ. ο κ. Περιμένης και η κ. Σταματίου) με παράλληλη βράβευσή μας ως σχολείου με πρωτοπόρες δράσεις. Είχαμε επεμβάσεις στο χώρο όπως π.χ. έκθεση φωτογραφίας που φιλοτέχνησαν τα ίδια τα παιδιά μέσα από διαγωνισμό φωτογραφίας που έγινε από το Δήμο με θέμα τη θάλασσα, στην οποία βραβευτήκαμε. Είχαμε διάφορες εξορμήσεις και πάρα πολλές εκπαιδευτικές επισκέψεις σε μουσεία, ερευνητικούς και αρχαιολογικούς χώρους. Ν' αναφέρω ως παράδειγμα μια εκπαιδευτική επίσκεψη που είχαμε στο εγκληματολογικό εργαστήριο με αφορμή το μάθημα της κοινωνιολογίας των μαθητών της Γ΄ Λυκείου για την εγκληματικότητα. Επίσης μια άλλη σε αγιογραφείο με αφορμή ένα  project αγιογραφίας που μάθαιναν οι μαθητές να ζωγραφίζουν εικόνες, με υπεύθυνη την κ. Ρασιώτη η οποία είναι θεολόγος και έχει ειδικευθεί σε αυτόν τον τομέα. Επίσης ένα ερευνητικό πρόγραμμα όπου κατέληξε σε graffiti στην αυλή του σχολείου, δηλαδή τα παιδιά εκφράστηκαν με συνθήματα δημιουργικής παρακίνησης στους τοίχους, στο υπαίθριο θεατράκι του σχολείου, κλπ. Έτσι αγαπάς το σχολείο γιατί έχει ένα κομμάτι δικό σου, το οποίο το έχεις δώσει εσύ και γι αυτό το προστατεύεις κιόλας.  Με όλα αυτά θέλω να πω ότι το μάθημα πολλές φορές γίνεται βιωματικό. Τη θεωρία την κάνουμε και πράξη. Αυτό είναι πολύ καλό, ιδιαίτερα όταν γίνεται σε συνεργασία μαθητών-καθηγητών, γιατί τότε έχουμε υπέρβαση των ρόλων. Οι ρόλοι παύουν να είναι τυπικοί, παύουν να έχουμε το σχήμα ΘΕΣΗ-ΡΟΛΟΣ-ΚΑΝΟΝΕΣ, ξεπερνάμε αυτό που είμαστε, κι αυτό φέρνει το καλό κλίμα που είναι και ο στόχος. Με τέτοιους τρόπους,  παρά τις αντιξοότητες που αναφέραμε προηγουμένως, και εγώ αλλά και αρκετοί συνάδελφοι μαζί μου, που έχουμε την ίδια οπτική, λειτουργούμε ρομαντικά. Μαζί έχουμε σκοπό να επικαιροποιήσουμε και τον εσωτερικό κανονισμό και να υπάρχει μια ομάδα καθηγητών-μαθητών που κάθε φορά θα μπορούν να τον βελτιώνουν σύμφωνα με τις ανάγκες.  Στα θετικά του σχολείου μας είναι και η ιστοσελίδα του όπου οι αναγνώστες σας μπορούν να πληροφορηθούν όλα όσα τους ενδιαφέρουν για το σχολείο μας. Η διεύθυνσή της είναι 3lykeiokeratsiniou.weebly.com. Ήταν δική μου πρωτοβουλία αλλά από τη φετινή χρονιά, στοχεύουμε στη βελτίωσή της… Δηλαδή στο να υπάρχει ανταποκριτής από κάθε τάξη, ο υπεύθυνος καθηγητής αλλά και μια ομάδα από 3-4 μαθητές, όπου θα μεταφέρουν κάθε είδηση, θέμα κ.λπ. στο διαχειριστή για να περάσει στην ιστοσελίδα. Έτσι θεωρούμε ότι η ιστοσελίδα θα γίνει πιο δυναμική γιατί θα εφαρμόζεται αυτό που λέμε αλληλεπίδραση. Θα δημιουργηθεί επίσης ένα bloc όπου θα μπορούμε να συζητάμε. Ήδη υπάρχει και μια σελίδα στο facebook με 3ο Λύκειο και κάποιες δραστηριότητες με αυτά που γίνονται, π.χ. οι "Πειραματιστές" με τον χημικό τον κ. Γιαννάκη, όπου γίνονται πειράματα μπροστά στους άλλους που προξενούν το ενδιαφέρον, αυτό που λέγαμε βιωματική μάθηση.

Στ. Αυτές οι σελίδες κοινωνικής δικτύωσης δεν είναι λίγο επικίνδυνες όταν έχουν να κάνουν με μαθητές;

Μακ. Η αλήθεια είναι έτσι και γι’ αυτό το λόγο είμαι εγώ ο διαχειριστής. Πέρα από το στήσιμο δηλαδή ελέγχω και την κάθε πληροφορία που μπαίνει σ' αυτή την ιστοσελίδα. Αλλά πιστεύω ότι θα πρέπει να γίνουμε πιο τολμηροί. Θα πρέπει να βάλουμε κι άλλους στο παιχνίδι. Να υπάρχει συμμετοχή περισσότερων παιδιών ώστε να γίνει υπόθεση δική τους. Ειδήσεις, φωτογραφίες, άρθρα που θα θέλουν να δημοσιεύουν, να δημοσιοποιείται στην ιστοσελίδα γιατί έτσι αποκτούν και μία εγκυρότητα. Όσον αφορά την ενημέρωση των μαθητών για τις προγραμματισμένες δραστηριότητες π.χ. δημοσιοποίηση των εκδηλώσεων, ενημέρωση για το πότε θα πάρουν ελέγχους, απολυτήρια κλπ, ενημέρωση για την ισχύουσα νομοθεσία, ανάγνωση αναρτημένων μαθητικών εργασιών, υλικό από εκπαιδευτικές επισκέψεις και εκδρομές κ.α. Όλο το οπτικοακουστικό υλικό περνάει στην ιστοσελίδα και έτσι ικανοποιείται και η ανάγκη των παιδιών για αναγνώριση. Απλά χρειάζεται μια βελτίωση. Μέχρι σήμερα μπαίνουν καθημερινά στην ιστοσελίδα του σχολείου πάνω από 300 άτομα. Δεν είναι και μικρός αριθμός...

Στ. Οι μαθητές έχουν προσωπικά facebook;

Μακ. Έχουν και μάλιστα κάνουν like στην ιστοσελίδα του σχολείου.

Στ. Κλείνοντας, να σε ευχαριστήσουμε για τον πολύτιμο χρόνο που μας αφιέρωσες και να σου ζητήσουμε να κλείσεις κι εσύ αυτή τη συζήτηση με ένα μήνυμα (σε μαθητές και γονείς).

Μακ. Ευχαριστώ κι εγώ για την φιλοξενία σας αλλά και για το ενδιαφέρον που δείχνετε. Κλείνοντας θέλω να στείλω σε μαθητές και γονείς το ακόλουθο μήνυμα…                               Ας σηκωθούμε λίγο ψηλότερα… Η προσπάθεια για μία καλύτερη κοινωνία περνάει από την απόκτηση κοινωνικής συνείδησης και την υποχώρηση του εγωισμού μας… Απ’ τον αγώνα και την αγωνία για να διαφυλάξεις μία ατομικότητα χωρίς εντάσεις, προτίμησε να καείς με τη φλόγα της δημιουργίας αποκτώντας παράλληλα μια δυναμική προσωπικότητα… Υπάρχουν στιγμές που είσαι έτοιμος να τα παρατήσεις, απογοητευμένος από ανθρώπους και καταστάσεις, τότε αξίζει να θυμάσαι τους στίχους των Αφών Κατσιμίχα «Θα μείνω εδώ και θα υπάρχω και για το πείσμα σας γουρούνια θα αντέχω…»…