Της Εναλλακτικής Σκηνής της ΕΛΣ και του Κέντρου Πειραματισμού του Θεάτρου Κολόν του Μπουένος Άιρες. Με τη σκηνοθετική αρωγή της Ντιάνας Θεοχαρίδη και του Αλέξανδρου Ευκλείδη και την εντυπωσιακή εμφάνιση, στον πρωταγωνιστικό ρόλο, της διεμφυλικής σοπράνο Μαρία Καστίγιο ντε Λίμα.
«Γεννήθηκα αγόρι, μεταμόρφωσα το σώμα μου, τώρα είμαι η Κασσάνδρα». Ο Σέρχιο Μπλάνκο, μια από τις πιο συναρπαστικές και προκλητικές φωνές της σύγχρονης διεθνούς θεατρικής σκηνής, έγραψε έναν σπαρακτικό μονόλογο όπου η πασίγνωστη ηρωίδα από την Τροία μεταμορφώνεται σε σύγχρονη διεμφυλική μετανάστρια, μια μετανάστρια στο ίδιο της το σώμα, που αφηγείται με σπασμένα αγγλικά την ιστορία της για τη μοναξιά, την απομόνωση και την επιθυμία για κατανόηση. Το έργο ήταν αρχικά ένα θεατρικό κείμενο -«την Κασσάνδρα μου, την έγραψα μέσα σε μία μόνο μέρα, καθώς διέσχιζα τους δρόμους της Αθήνας» μας είπε- και τώρα είναι ένα καθαρόαιμο λιμπρέτο.
Η διεμφυλικότητα της Κασσάνδρας αποτελεί σημαντικό στοιχείο της ιστορίας σας. Υπάρχει κάποιο μήνυμα που επιθυμείτε να επικοινωνήσετε; Σεξουαλική ταυτότητα, ελευθερία, μεταμόρφωση, είναι λέξεις ξεχωριστές γι’ αυτή τη ιστορία; Ποτέ δεν επιδιώκω να επικοινωνήσω κάποιο μήνυμα, απλώς αφηγούμαι ιστορίες και διασκεδάζω δημιουργώντας καταστάσεις και δίνοντας τον λόγο σε διαφορετικά πρόσωπα. Ποτέ δεν επιδιώκω να περάσω κάποιο μήνυμα. Δεν ξέρω πώς να το κάνω αυτό. Ωστόσο, νομίζω ότι η Κασσάνδρα μας δείχνει ότι αυτό που έχει σημασία είναι κάθε άνθρωπος να κατασκευάζει το φύλο του σύμφωνα με τη θέλησή του, την επιθυμία του και την αντίληψή του, δηλαδή σύμφωνα με τη δίψα του… Είναι σημαντικό κάθε άνθρωπος να μπορεί να κατασκευάζει και να αποδομεί τον εαυτό του με απόλυτη ελευθερία. Και πάνω απ’ όλα, νομίζω ότι είναι επίσης σημαντικό να κατανοήσουμε ότι, όσον αφορά τις ταυτότητες, τίποτα δεν είναι οριστικό: όλα αλλάζουν, ρέουν, τροποποιούνται, μετασχηματίζονται. Δεν είμαστε κάτι σταθερό και οριστικό, αλλά κάτι πολύπλευρο που βρίσκεται σε διαρκή κίνηση και που συχνά μπορεί ακόμη και να έρχεται σε αντίθεση με τον ίδιο του τον εαυτό. Υπ΄ αυτή την έννοια, πιστεύω ότι η ελευθερία πρέπει να είναι ολική, αφού το «εγώ» δεν υπάρχει, αλλά αυτό που υπάρχει είναι ένα σύνολο πολλαπλών «εγώ».
Με ποιον τρόπο οι σύγχρονες κοινωνίες αντικατοπτρίζονται στον μύθο της Κασσάνδρας; Μπορεί το σήμερα να εισχωρήσει στο χθες και αυτό να σημαίνει κάτι; Οι μεγάλοι μύθοι είναι τόσο ισχυροί και αγγίζουν με τόση δύναμη την ουσία της ανθρώπινης συνθήκης, ώστε είναι πιθανό, παρά το πέρασμα του χρόνου, να βλέπουμε ακόμη τον εαυτό μας να αντανακλάται σε αυτούς. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν πολλές ομοιότητες μεταξύ του χθες και του σήμερα. Εμείς οι άνθρωποι δεν έχουμε αλλάξει πολύ, εξακολουθούμε να επιθυμούμε τον έρωτα και εξακολουθούμε να φοβόμαστε τον θάνατο. Η ανθρωπότητα στην ουσία της δεν έχει αλλάξει πολύ, κατά κάποιον τρόπο επαναλαμβανόμαστε από την αρχή των πάντων.
Εάν η Κασσάνδρα σας μπορούσε να μιλήσει σήμερα, αυτήν τη στιγμή, ποιο θα ήταν το πρώτο πράγμα που θα μας έλεγε; Νομίζω ότι θα έλεγε το ίδιο ακριβώς πράγμα που λέει και στο έργο μου: Marlboro, Marlboro, Marlboro… Η Κασσάνδρα ξεκινάει αναφέροντας μια εμβληματική μάρκα της εποχής μας που αποτελεί σύμβολο. Και το κάνει αυτό επαναλαμβάνοντάς τη μάρκα αυτή εν είδει ικεσίας ή προσευχής. Η Κασσάνδρα αρχίζει επικαλούμενη αυτή τη μάρκα, όπως στις αρχαίες τραγωδίες οι ήρωες ξεκινούν πάντα επικαλούμενοι κάποια θεότητα. Για εκείνη, η θεότητά της είναι το Marlboro, αυτό ακριβώς που της επιτρέπει να επιβιώσει.
Στους σημερινούς σκοτεινούς καιρούς μας, υπάρχουν μύθοι, ιστορίες, έργα που πρέπει να επαναπροσδιοριστούν, όπως το πράξατε εσείς με την Κασσάνδρα; Νομίζω ότι πρέπει να ξαναδιαβάσουμε όλους τους μύθους για να προσπαθήσουμε να ξαναδιαβάσουμε τους ίδιους μας τους εαυτούς. Δεν υπάρχει τίποτα καλύτερο από έναν μύθο για να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε ποιοι είμαστε. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να τους ξαναδιαβάσουμε, να τους επανεξετάσουμε, να τους επαναπροσδιορίσουμε, να επικαιροποιήσουμε εκ νέου τους εαυτούς μας. Οι μύθοι εξηγούν και αφηγούνται εμάς τους ανθρώπους με έναν τρόπο εξαιρετικό: είναι το DNA της ανθρωπότητας. Δεν βλάπτει ποτέ να επιστρέφουμε σε αυτούς. Οι μύθοι είναι ο σπόρος του καρπού που είμαστε εμείς οι άνθρωποι: σε αυτούς βρίσκεται η δυνατότητά της συνέχισης του είδους μας.
Έχει η τέχνη εμπόδια; Και αν ναι, ποιο είναι το σημαντικότερο για εσάς, ως δημιουργό; Και με ποιον τρόπο προσπαθείτε να το ξεπεράσετε; Στη δημιουργία, δεν αισθάνομαι ότι έχω εμπόδια. Αντίθετα, είναι ένας χώρος απόλυτης ελευθερίας όπου όλα είναι εφικτά. Γι’ αυτό τον λόγο, είναι ένας χώρος όπου αισθάνομαι πολύ καλά, αφού στις δημιουργικές διαδικασίες -λογοτεχνικές ή θεατρικές- όλα είναι εφικτά.
Υπάρχει τελικά μια μεγάλη σημαντική αλήθεια, την οποία μάθατε χάρη στο θέατρο και τη συγγραφή; Δεν ξέρω αν υπάρχουν μεγάλες αλήθειες στη ζωή, αλλά αυτό που εγώ αισθάνομαι ότι μου έχουν διδάξει το θέατρο και η συγγραφή είναι το πόσο πολύπλοκα όντα είμαστε εμείς οι άνθρωποι. Η τέχνη είναι κάτι που μας διδάσκει ότι οι άνθρωποι είμαστε φτιαγμένοι από φως και σκιά. Και τελικά αυτό το κιαροσκούρο είναι που καταλήγει να μας κάνει ακατανόητα αλλά και θαυμαστά όντα.
Σε ποιο βαθμό πιστεύετε ότι ο τόπος και η εποχή ορίζουν κυρίως την φωνή κάποιου ως καλλιτέχνη; Αν είχατε μεγαλώσει σε μιαν άλλη χώρα ή σε μιαν άλλη εποχή, ποιος θα ήσασταν; Η ερώτηση είναι ενδιαφέρουσα αλλά δύσκολα απαντιέται. Δεν έχω ιδέα τι θα είχα γράψει σε μια άλλη εποχή και σε έναν άλλο τόπο. Θέλω όμως να πιστεύω ότι πιθανότατα θα έγραφα τα ίδια πράγματα. Δεν νομίζω ότι η τέχνη είναι δεμένη στην επικαιρότητα. Εγώ ποτέ δεν δουλεύω με ό,τι είναι επίκαιρο. Δεν με ενδιαφέρει η επικαιρότητα ή τι είναι στη μόδα. Εμένα αυτό που με ενδιαφέρει είναι η συγχρονικότητα, η οποία είναι κάτι διαφορετικό από την επικαιρότητα, γιατί αυτό που είναι σύγχρονο αναφέρεται στις μεγάλες θεματικές που μας επηρεάζουν ως ανθρώπους, και νομίζω ότι αυτές οι μεγάλες θεματικές είναι πάντα οι ίδιες: ο έρωτας και ο θάνατος. Πιστεύω, λοιπόν, ότι σε μια άλλη εποχή και σε έναν άλλο τόπο θα είχα γράψει τα ίδια πράγματα.
Υπάρχει κάποια ιδιαίτερη στιγμή στην καθημερινότητα σας που σας εμπνέει για να γράφετε; Συχνά σκέφτομαι ότι οι πολύ πρωινές ώρες, ειδικά όσο μεγαλώνουμε, είναι το κεντρικό καταφύγιο των λέξεων. Γράφω όλη την ώρα. Όχι, δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη ώρα που γράφω. Αισθάνομαι ότι γράφω ακόμη και όταν δεν γράφω. Και αυτό μου συμβαίνει επειδή το γράψιμο είναι κάτι περισσότερο από το να βάζεις λέξεις σε ένα χαρτί ή σε κάποιο λογισμικό· το γράψιμο είναι η ματιά με την οποία βλέπω τον κόσμο και αυτή τη ματιά δεν την απενεργοποιώ ποτέ.
Υπάρχει κάποιος χαρακτήρας από τα έργα σας τον οποίο προτιμάτε; Που θα θέλατε να πάτε μια βόλτα μαζί του; Αγαπώ όλα τα πρόσωπα στα έργα μου, αλλά χωρίς αμφιβολία η Κασσάνδρα είναι ένα πρόσωπο με το οποίο θα ήθελα πολύ να κάνω βόλτες στην Αθήνα, να την καλέσω για παράδειγμα να πιούμε ένα τσάι στη Μεγάλη Βρετανία, στο Σύνταγμα, να περπατήσουμε στο Κολωνάκι ή να βολτάρουμε αγκαζέ στα Εξάρχεια.
Εάν είχατε μόνο τρεις λέξεις για να χαρακτηρίσετε τη ζωή σας και το έργο σας έως τώρα, ποιες θα ήταν αυτές; Δεν έχω ιδέα. Δεν τα καταφέρνω να απαντώ σε τέτοιες ερωτήσεις.
Κασσάνδρα των Πάβλο Ορτίς / Σέρχιο Μπλάνκο
Όπερα δωματίου • Πρώτη πανελλήνια παρουσίαση
Εναλλακτική Σκηνή Εθνικής Λυρικής Σκηνής – ΚΠΙΣΝ
27, 28, 29 Σεπτεμβρίου 2024
Τον ρόλο της Κασσάνδρας ερμηνεύει η Μαρία Καστίγιο ντε Λίμα
Μουσική διεύθυνση: Νίκος Βασιλείου
Σκηνοθεσία: Ντιάνα Θεοχαρίδη, Αλέξανδρος Ευκλείδης
Σκηνικό, σχεδιασμός φωτισμών: Γκονσάλο Κόρδοβα
Κοστούμια: Λουσιάνα Γκούτμαν
Συμμετέχουν μουσικοί του Ergon ensemble: Κώστας Τζέκος (μπάσο κλαρινέτο), Χαράλαμπος Ταλιαδούρος (κρουστά), Κωνσταντίνος Παναγιωτίδης (βιολί), Δημήτρης Τραυλός (βιολοντσέλο)
Η παράσταση θα παρουσιαστεί και στο Θέατρο Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών στις 5 Οκτωβρίου, στις 21.00, στο πλαίσιο των 59ων Δημητρίων.
Πηγή: popaganda.gr/art/theatre