Τώρα συζητάμε με ζήλο για ακροδεξιούς γεροντόμαγκες που σκοράρουν αντι-Woke «κουνίστρες οπισθογεμείς» για να χαϊδέψουν τον όχλο τους. Και, ταυτόχρονα, το προφιλέστερο ίσως σπορ των μίντια και των σόσιαλ: η παφλάζουσα μνησικακία, η κατασκευή ενόχων χωρίς δίκη, χωρίς καν κατηγορίες, ένα ρεπορτάζ με μη κατονομαζόμενες πηγές αρκεί, ολόκληρη παράδοση κοινωνικής αλληλεγγύης ρίχνεται στα σκυλιά.

Αφρισμένα βουβάλια κουτουλιούνται, ποδοπατιούνται μες στην αρένα, σχοινιασμένα, ελεγχόμενα. Κι έξω απ’ τη μάντρα, οι αφέντες μασουλάνε τσιπς, πίνουν ουίσκια και παίζουν στοιχήματα ποιο ζώο θα εξοντώσει ποιο. WTF; Αυτή είναι η συνθήκη: σκατολογία, μοχθηρία, μνησικακία – το καύσιμο και η τροφή αυτής της δημόσιας αρένας.

Πώς; Γιατί; Δεν είναι εύκολη μία μόνο απάντηση. Ο συγγραφέας του περίφημου ρωμαϊκού εγχειριδίου «Rhetorica ad Herennium» («Ρητορική προς Ερέννιον») ήδη από τον 1ο π.Χ. αιώνα συνόψιζε τους μηχανισμούς της μνήμης και των εντυπώσεων:

«Οταν βλέπουμε στην καθημερινή ζωή πράγματα ασήμαντα, συνηθισμένα, κοινότοπα, γενικώς τα ξεχνάμε, διότι ο νους δεν διεγείρεται από κάτι που δεν είναι καινούργιο και δεν προκαλεί έκπληξη. Αν δούμε όμως ή ακούσουμε κάτι που είναι πρόστυχο, αισχρό, ασυνήθιστο, σπουδαίο, απίστευτο ή γελοίο, αυτό πιθανότατα δεν θα το ξεχάσουμε για πολύ καιρό [...] Τα συνηθισμένα πράγματα λησμονούνται εύκολα, ενώ τα καινούρια και εντυπωσιακά μένουν στον νου για μακρότερο χρόνο.»

Είναι κανούργια πράγματα η μνησικακία, η μισαλλοδοξία, το λιντσάρισμα; Οχι, αλλά προκαλούν τις εντονότερες εντυπώσεις, αφυπνίζουν ταυτοτικές ορμές, γαργαλάνε και αφομοιώνονται άκοπα. Το γελοίο, το αισχρό, το πρόστυχο, το χάχανο, η πρόγκα επικρατούν πάντα έναντι του στοχαστικού, του μετριοπαθούς, του συμπονετικού.

Σε μια κοινωνία εν μεταβάσει, από τη μία υποκρισία στην άλλη, που δεν θέλει να δει τις στρεβλώσεις και τη βία που γεννούν, που φοβάται να συμπεριλάβει και να καταλάβει, με παραβιαζόμενους νόμους και κανόνες, με άρχοντες πρωτοστάτες στην υποκρισία και τη διαφθορά, ποιος θα ακουμπήσει στη νηφαλιότητα, τη συμπόνια, την ανιδιοτελή κατανόηση, την ανοχή; Ποιος μπορεί να δει, ποιος μπορεί ν’ ακούσει;

Ανατρέχουμε πάλι στη ρωμαϊκή ρητορική, τροφό και εργαλείο της res publica, της πολιτείας. Στο πιο συμπυκωμένο φιλοσοφικό-πολιτικό του έργο, στο «Σκιπίωνος ενύπνιον» («Somnium Scipionis»), o Κικέρων αναζητεί την κοσμική αρμονία του Σύμπαντος και στα επίγεια. Για να δεις, όμως, πρέπει να έχεις ασκημένη όραση, για ν’ ακούσεις πρέπει να έχεις ασκημένη ακοή – λέει μες στο όνειρο ο πρεσβύτερος Σκιπίων ο Αφρικανός στον εγγονό του:

«Εκεί όπου ο Νείλος πέφτει με ορμή, στα μέρη που ονομάζονται Καταρράκτες, προερχόμενος από πολύ υψηλά βουνά, εκείνη η φυλή, η οποία κατοικεί σ’ εκείνον τον τόπο, εξ αιτίας της εντάσεως του ήχου στερείται την αίσθηση της ακοής. [...] Ετσι και τα αυτιά των ανθρώπων δεν μπορούν να συλλάβουν τον ήχο του Σύμπαντος, όπως ακριβώς εσείς αδυνατείτε να κοιτάξετε τον ήλιο απευθείας, γιατί με τις ακτίνες του καταβάλλονται η οξύτητα των οφθαλμών σας και η αίσθηση της οράσεως».

Η νηφαλιότητα είναι εδώ, πλάι μας. Η πραότητα, η συμπόνια, η κατανόηση των ουσιωδών, η βαθύτερη γνώση, είναι πάντα εδώ, πλάι μας. Μα δεν αρκεί να θέλουμε, για να μπορούμε να τα δούμε· ασφαλώς να θέλουμε, αλλά χρειάζεται και άσκηση, χρειάζονται και μάχες, για να τα φτάσουμε.

Απέναντι στη γενικευμένη δηλητηρίαση που ποτίζει τη μεταιχμιακή κοινωνία μας, οι λανθάνουσες δυνάμεις της ανθρωπιάς έχουν να δώσουν πολλές μάχες: απέναντι στους αφέντες της μοχθηρίας που στήνουν την αρένα, κι απέναντι στην καθημερινή ποταπότητα, την ασημαντότητα, απέναντι στη μισαλλοδοξία, ιδίως αυτήν.

Το Κακό είναι η απουσία του Καλού. Κάπως έτσι, αποφατικά, όρισαν το Κακό ο Πλωτίνος, ο Μάξιμος ο Ομολογητής, ο Ιερός Αυγουστίνος. Θα μπορούσαμε να υποθέσουμε άρα ότι, όταν δεν ακούγεται, δεν εμφανίζεται το Καλό, τότε το Κακό καταλαμβάνει όλο τον διαθέσιμο χώρο. Αυτό συμβαίνει τώρα, η χυδαία ασημαντότητα κατακλύζει κάθε ζωτικό χώρο, μας ποτίζει με το δηλητήριο της βλακείας της.

Πηγή:  efsyn.gr/nisides  

*WOKE: Σύμφωνα με το λήμμα της Wikipedia, είναι ένα αγγλικό επίθετο που σημαίνει “επαγρύπνηση εναντίον φυλετικών προκαταλήψεων και διακρίσεων”. Πλέον, ο όρος φέρεται να έχει αρνητική χροιά στον δυτικό κόσμo, ενώ η κουλτούρα που προωθείται γύρω από την συγκεκριμένη πολιτική, κατηγορείται ως υπερβολική και πολλές φορές παραβιαστική ως προς την ελευθερία του λόγου. Επίσης, η woke κουλτούρα κατηγορείται ότι έχει χρησιμοποιηθεί από το σύστημα, με σκοπό να προωθήσεi νεοφιλεύθερες πολιτικές, καμουφλαρισμένες με πολιτικές δικαιωματισμών και προώθησης διάφορων κοινωνικών ομάδων (όπως ΛΟΑΤΚΙ+, φεμινίστριες, ακτιβιστές του BLM κ.α.) . Άνθρωποι, κυρίως δεξιών και κεντρώων φρονημάτων, χρησιμοποιούν τον όρο συχνά με ειρωνικό τρόπο για διάφορα κινήματα, όπως το Black Lives Matter.

Ο όρος προέρχεται από το αφροαμερικανικό ιδίωμα (African-American Vernacular English) και εμφανίστηκε στις αρχές της δεκαετίες του 2010, περιλαμβάνοντας μια ευρύτερη επίγνωση και επαγρύπνηση εναντίον κοινωνικών ανισοτήτων όπως ο σεξισμός, η ομοφοβία, και έχει επίσης χρησιμοποιηθεί για να καλύψει ένα φάσμα ιδεών που αφορούν διάφορες πολιτικές που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως κοινωνικά προοδευτικές. Ο όρος εξαπλώθηκε διεθνώς και προστέθηκε στο Αγγλικό Λεξικό της Οξφόρδης το 2017. 

 Το Urban Dictionary, εν τω μεταξύ, εξηγεί ότι “το να είσαι ξύπνιος (woke) σημαίνει να γνωρίζεις… να γνωρίζεις τισυμβαίνει στην κοινότητα (που σχετίζεται με τον ρατσισμό και την κοινωνική αδικία)”.Το συμπέρασμα είναι ότι από τη στιγμή που κάποιος έχει αφυπνιστεί, δεν μπορεί εύκολα να “ξανακοιμηθεί”. Να συμπεριφέρεται δηλαδή σαν να μην γνωρίζει. Αδιάφορα. Έγινε συνώνυμο του “κοινωνικά συνειδητοποιημένου”.