Στην Πολωνία τώρα που έγιναν χθες Κυριακή εκλογές, ένα καλό ερώτημα ως προς τις αιτίες της αποχής/συμμετοχής είναι γιατί το ποσοστό των Πολωνών που προσήλθε στις κάλπες έφτασε το 72,9%, το υψηλότερο από την πτώση του κομμουνισμού το 1989; Να πούμε εδώ ότι αντίπαλοι ήταν η επί οχταετίας δεξιά- ακροδεξιά αντιευρωπαϊκή κυβέρνηση και τα τρία κεντροαριστερά κόμματα, που από τα αποτελέσματα φαίνεται ότι αν συνεργαστούν αυτά θα σχηματίσουν κυβέρνηση. Φαίνεται πως σ'αυτές τις εκλογές το διακύβευμα της πολιτικης εξουσίας ένα ευρύ μέρος της κοινωνίας το εισέπραξε ως άκρως σημαντικό και η αντιπολίτευση την έπεισε ότι προσκομίζει εφικτή πρόταση υπέρ της.
Στοιχεία από τις δύο τελευταίες εθνικές εκλογές ως προς την αποχή: Από τους 9.974.469 εγγεγραμμένους στους εκλογικούς καταλόγους τον Μάιο απήχαν 3.913.429 (38,9%) πολίτες και τον Ιούνιο 4.705.077 (47,17%), δηλαδή δεν προσήλθαν στις κάλπες τον Ιούνιο 791.648 περισσότεροι πολίτες από τον Μάιο.
Να πω επίσης πως και στις δύο τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις έπαιζε για πρώτη φορά με ένταση μέσα μου η επιλογή της αποχής. Τελικά πήγα και ψήφισα, πιο πολύ εξ αιτίας αυτής της αόριστης δύναμης της αδράνειας, και μάλλον γι'αυτό ήταν μία ψήφος δίχως πίστη και ενθουσιασμό. Κάτι που τη δεύτερη φορά στο τσακ ήταν να γίνει λύπη γι'αυτούς που ψήφισα, όχι όμως εξ αιτίας της πτώσης τους αλλά για την εκπομπή τους και συνάμα και αυτολύπηση, υποθέτω ως γέννημα θρέμμα τους στα πολιτικά.
Μια προφανής αλήθεια: Το θέμα για το αν θα αποφασίσει κάποιος να ψηφίσει και ποιο κόμμα, στο βάθος είναι ένα θέμα που μπορεί να είναι από πολύ απλό έως πολύ σύνθετο. Για να εντοπίσει ο οποιοσδήποτε που το ψάχνει κάποιες από τις αιτίες που τον οδηγούν στην τελική απόφαση θέλει πολύ κουβέντα, προπάντων με τον εαυτό του. Και λέμε κάποιες, μιας και υπάρχουν και αιτίες που δεν έχουν λογική βάση, δεν έχουν αρχή μέση και άρα.
Το άρθρο που ακολουθεί το έγραψε ο Νικήτας Σινιόσογλου στις 25.6.23 και προφανώς θα έχει υπόψη του αυτή την αλήθεια. Στο μικρό αυτό άρθρο με τον τίτλο "Ονειροπολήσεις ενός απολίτικου", εκτιμά ότι καιρό τώρα, το ρήγμα δεν είναι τόσο μεταξύ της Δεξιάς και της Αριστεράς· όσο μεταξύ προσώπων που ψηφίζουν και προσώπων που δεν ψηφίζουν.
Νικήτας Σινιόσογλου. Ο,τι αποφεύγεις να μελετήσεις, αυτό φοβάσαι· τη λεγόμενη «αποχή». Οπότε την υποτιμάς.
Ομως, καιρό τώρα, το ρήγμα δεν είναι τόσο μεταξύ της Δεξιάς και της Αριστεράς· όσο μεταξύ προσώπων που ψηφίζουν και προσώπων που δεν ψηφίζουν. Σκέψου ότι η ψήφος είναι υποχρεωτική. Οπότε μιλάμε για μη συμμόρφωση, που αγγίζει την πλειοψηφία.
Λες ότι όσοι απέχουν από τις εκλογές δεν έχουν ομοειδή χαρακτηριστικά και ότι είναι πολλοί οι λόγοι που «δεν πάνε να ψηφίσουν»: από την ανημπόρια ώς το έλλειμμα πολιτικής παιδείας ή τη συνειδητή υπονόμευση των θεσμών.
Μα κι εσείς που ψηφίζετε, πολλούς λόγους δίνετε: Κάποιοι ψηφίζετε από σεβασμό στη δημοκρατία· άλλοι, όμως, επειδή κάτι σας έταξαν· από συνήθεια και οικογενειακή παράδοση· επειδή τιμωρείτε με την ψήφο σας· ή ενισχύετε δεσμούς με γνωστούς στο τάδε κόμμα, γιατί σας λένε πως πας μπροστά «αν ανήκεις κάπου»· ενδεχομένως, πολλοί άγεστε και φέρεστε από το συναίσθημα και την εικόνα. Εάν επιβιώνει κάποιος ιδεολογικός πυρήνας μετά από όλα αυτά, δεν είναι ισχυρός. Αλλωστε, η αντιπροσωπευτική δημοκρατία είναι ευέλικτο σύστημα. Η δέσμευση διά της ψήφου δεν είναι οντολογική, όπως στις θρησκείες, αλλά λίαν εφήμερη: ψηφίζετε ένα κόμμα και αύριο «τα βρίσκετε» πολλαχώς με όσους στηρίζουν ένα άλλο. Η πολιτική θέλει ευλύγιστη μέση! Η ζωή θέλει ευλύγιστη μέση! Από την πολλή ευλυγισία, κανένα ηθικό πλεονέκτημα δεν έχει όποιος ψηφίζει επειδή και μόνον ψηφίζει. Συνεπώς, ρευστοί οι λόγοι της αποχής, ρευστοί κι εκείνοι της ψήφου.
Η αποχή δεν είναι πάντοτε επιλογή συνειδητή. Πράγματι. Ακριβώς τέτοιες αποφάσεις που παίρνουμε χωρίς να τις αναλύουμε αντλούν δύναμη από μια άγνωστη πηγή, διαισθητική. Ενστικτωδώς πολλοί νιώθουν πως σήμερα αυτή η δημοκρατία δεν εμπνέει εμπιστοσύνη· αλλιώς, δεν θα της γυρνούσαν την πλάτη. Μόνο που δεν βρίσκουν τα ωραία λόγια να σας εξηγούν τι και πώς.
Επειτα, η αποχή ενδέχεται να είναι πολιτική πράξη. Μην κοιτάτε γιατί δεν ψηφίζω, αλλά πώς ζω. Ο βίος είναι και πολιτεία. Πολιτική είναι η άσκηση της ιατρικής, πολιτική η διδασκαλία και η έκδοση ενός βιβλίου. Ο,τι επιδρά στη ζωή των άλλων είναι πολιτική με μια διασταλτική σημασία. Συνεπώς, απέχoντας από τις εκλογές, δεν είμαι απολιτικός. Προτάσσω τη συνέπεια του βίου.
Μήπως έτσι η εκλεγμένη πολιτική εξουσία χάνει κάπως τη νομιμοποίησή της; Αυτή θα κυβερνήσει και με μικρά ποσοστά προσέλευσης στις κάλπες. Το ζήτημα δεν είναι τεχνικό· αλλά ουσίας. Οσο μικρότερη η συνειδησιακή εμπλοκή με τα κόμματα, τόσο μειωμένο ηθικό και λογικό έρεισμα έχει μια κυβέρνηση. Για ποια «λαϊκή εντολή» θα μιλούν;
Και άσε τώρα τα πατερναλιστικά «πήγαινε να ψηφίσεις», γιατί με κάνεις να σκεφθώ το εξής: η αποχή είναι η πραγματική αντιπολίτευση!
Τάδε έφη ο παλιός συμμαθητής μου Αλκιβιάδης.
Επειδή είµαι νομοταγής πολίτης τον παρότρυνα να ρίξει τουλάχιστον λευκό, εφόσον τόσο μαύρα τα βλέπει όλα· και του είπα ότι είναι επικίνδυνο να θεωρητικοποιεί την αποχή –σκοτεινό μέγεθος να το σφετερίζεται κανείς– καθιστώντας την πολιτική θέση. Εκείνος έδειξε το άδειο ποτήρι: «Η τελευταία γουλιά είναι σχεδόν τόσο ωραία, όσο η πρώτη». Σ’ αυτό συμφωνήσαμε! Εκανα να του παραγγείλω άλλη μια μπίρα. «Τέτοια αντιπροσώπευση, καλοδεχούμενη», είπε. Και συνεχίσαμε την κουβέντα.
Ο κ. Νικήτας Σινιόσογλου είναι συγγραφέας, ερευνητής στο ΕΙΕ. Πιο πρόσφατο βιβλίο του «Ο καρπός της ασθενείας μου» (Κίχλη, 2021).
Πηγή: kathimerini.gr/politics
Και το παρεμφερές της Μαρίας Μαθιουδάκη «Ασε μας κι εσύ, ρε Πούσκιν!»
Σ.Δ. Ο πίνακας που υπάρχει σ'αυτό το άρθρο είναι το "Μαύρο τετράγωνο" (1915) και θεωρείται ως ένας πίνακας που κατά πολλούς εξέφρασε το τέλος της παλιάς τέχνης και ταυτόχρονα την αρχή της καινούργιας. Τον ζωγράφισε ο Καζιμίρ Μαλέβιτς (Κίεβο,1879 - Λένιγκραντ,1935), που θεωρείται πρωτοπόρος της γεωμετρικής αφηρημένης τέχνης και ο δημιουργός των Avant-garde κινημάτων του Σουπρεματισμού και του Κονστρουκτιβισμού.
